Land en Stad - december 2000
 
Overzicht december - Landbouwsite - Duurzaamsite - dDH - Links - Verder >>  
 
________    
____
 

Land en Stad - december 2000

*          *           *
 

BOERENERGERNIS EN BOERENDROOM
 
 
"Een hoog stropdas-gehalte", zo vat Piet Brouwer zijn indrukken samen van het Europese congres over verarming op het platteland, eind oktober in Clermont Ferrand, Zuid- Frankrijk.
Brouwer is een boer uit Molenaarsgraaf, een dorpje in de eeuwenoude polder de Alblasserwaard. De boerderij met 65 melkkoeien is net formeel overgegaan in handen van zijn zoon. Maar bijna dagelijks komt hij er nog een paar uur meehelpen. Verder is hij secretaris/penningmeester van de werkgroep 'Landbouw & Armoede', een samenwerkingsverband van elf Nederlandse boeren en kerkelijke organisaties.


Structurele oorzaken


Brouwer is duidelijk ontevreden over het congres. "Het is goed dat er veel onderzoek gedaan wordt en dat wetenschappers en beleidsmensen met analyses komen. Maar we moeten een stapje verder doen, we moeten de armoede zien te voorkomen. We moeten de structurele oorzaken aanpakken." Brouwer heeft nog geprobeerd de fundamentelere problemen ter sprake te brengen, maar tevergeefs. "Dat was 'buiten de orde'. Het werd allemaal 'goed' geregisseerd, wat er wel en wat er niet gezegd zou worden."
Toch was er een lichtpuntje. De Franse landbouwminister nam het in zijn toespraak op voor de kleinere boeren. Naar zijn oordeel worden de Europese landbouwsubsidies "oneerlijk verdeeld" aangezien 20 procent van de landbouwbedrijven 80 procent van het geld opslokken. "Zijn verhaal stond haaks op wat minister Brinkhorst hier vertelt."


Verwerking in eigen hand


We zitten te praten aan de keukentafel in de boerderij van Max van Tilburg, schitterend gelegen aan de voet van de Lekdijk, even ten oosten van Vianen. Als ik Brouwer en Van Tilburg vraag naar wat ze het liefste zouden willen op landbouwgebied, naar hun boerendroom, komen ze allebei met iets totaal verschillends.
Van Tilburg zou het liefste de verwerking van zijn melk samen met een stel andere biologische melkveehouders in eigen hand nemen. Vorig jaar besloot de kaasmaker, aan wie hij al vijftien jaar levert, te stoppen. Tot grote teleurstelling van Van Tilburg deed de fabrikant de firma niet over aan de twaalf biologische boeren, die hem al zo lang van melk voorzagen. Hij verkocht zijn bedrijf uiteindelijk aan een groot concern, omdat dit wat meer kon bieden. Van Tilburg: "Terwijl hij altijd zei dat hij zo dicht bij de boeren stond."


Arm of schatrijk


Brouwer heeft als grootste wens dat er een "middenweg gevonden wordt tussen rijkdom en armoede". Volgens officieel onderzoek moet bijna een kwart van de boerengezinnen van minder dan het sociaal minimum zien rond te komen. Zonder allerlei bijbaantjes zou dit zelfs om de kleine helft van de gezinnen gaan. "Die verarming is zo onrechtvaardig! En het gekke is: als je de boerderij verkoopt ben je opeens miljonair. Maar dan heb je wel alles weggegooid."

Jan van Tilburg, de zoon van Max die toevallig op bezoek is en aanschuift voor de koffie, denkt aan andere dingen. Een paar jaar geleden is hij een biologische geitenboerderij op Goeree begonnen. Hij droomt van "mechanisering en automatisering", zodat hij met minder werk meer kan produceren. Als ik hem vraag of hij het werk niet liever met meer mensen en minder machines zou willen doen - als dat te betalen zou zijn -, antwoordt hij: "Een boer wil liever alles in eigen hand hebben, hè." <jps>

 
*          *           *

Begin januari verschijnt de volgende serie artikelen.
Reacties naar: jpsmit@xs4all.nl
 
 
Verder naar het volgende artikel >>
<< Terug naar het begin van dit artikel.
Naar  Overzicht  december.
 
 
 


_
___