Land en Stad - Maandblad
  november 2002
Boeken - Archief - Publikatielijst - Landbouwsite - Duurzaamsite - dDH - Links - Verder >>  
 
________    
____
 
 

OVERZICHT ARTIKELEN

*          *           *
 
ZUID-INDIA EN DE KEERZIJDE VAN DE WERELDHANDEL  
 
Boycotacties en verkoop van lokale producten
 
 
Door Maarten Bakker
 
Infarm, een grote organisatie van kleine boeren in de Zuid-Indiase deelstaat Kerala, bindt de strijd aan met de globalisering. En met succes. Zij helpt de boeren zelf hun producten te verwerken en te verkopen, stimuleert haar leden meer verschillende producten voort te brengen voor eigen gebruik en lokale verkoop en voert campagne voor de consumptie van lokale landbouwproducten. Openlijk bestrijdt Infarm de globaliseringspolitiek van de centrale overheid en dringt zij de invloed van opkopers en agromultinationals terug.
 
Zuid-India is een gebied dat al vroeg te maken kreeg met globalisering, de vrijhandel tussen verschillende werelddelen. Hier ontstonden de eerste, directe, commerciële contacten tussen Westerse landen en Azië. In de havenplaats Cochin zijn nog veel restanten te vinden van de Portugese handelspost die er in de 16e eeuw verrees. Toeristen kunnen er het sterfhuis van de ontdekkingsreiziger Vasco da Gama bezoeken.
 
De Nederlanders hebben er echter ook hun sporen nagelaten. In 1663 veroverden troepen van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) de handelspost, na een zeer bloedige strijd, op de Portugezen. De handelsmaatschappij wilde zich er vestigen omdat het gebied, net als de streken die de VOC in Indonesië al onder controle had gebracht, rijk was aan specerijen en peper.
 
Aan het cricketveld is nu nog een pakhuis te vinden, dat de VOC omstreeks 1695 bouwde. Daarnaast liggen twee 18-eeuwse panden waar vroeger de VOC-troepen waren gelegerd. Honderd meter verderop staat een bungalow, waar een rijke Nederlandse handelaar gewoond moet hebben. Dat onze landgenoten goed boerden in Cochin, blijkt ook op een klein eiland voor de kust van de havenplaats. Hier liet een VOC-beambte zelfs een paleisje, het Bulgatty Palace, voor zich bouwen.
 
De VOC, die gedurende de 17e en 18e eeuw uitgroeide tot de eerste echte multinational, bracht Zuid-India ongekende voorspoed. "De warenhuizen in Cochin zijn gevuld met goederen uit heel Azië en Europa", schreef een Engelse reiziger in 1772, die enkele weken in Cochin verbleef. Hij roemde de rijkdom van alle inwoners van de stad. Oud-burgemeester Sohan van Cochin, tevens stadshistoricus, beaamt dat het niet alleen de Nederlanders voor de wind ging. "Bevolkingsgroepen uit andere delen van India vestigden zich hier om te kunnen delen in de welvaart."
 
 
Foto 1.
Boeren tappen latex af van een rubberboom.
 
 
Foto 2.
Boeren drogen latex tot rubberen matjes, die bijvoorbeeld
de autoindustrie gebruikt als grondstof.
 
 
Globalisering
 
Volgens Wereldbank profiteert India ook van de huidige globalisering. Sinds het land in 1991 de poorten opende voor buitenlandse investeerders, gaat het goed met de economie, zo schrijft de financiële instelling in een onlangs verschenen rapport. Volgens de bank is de welvaartsgroei in India in het laatste decennium geen enkel jaar lager dan vier procent geweest. En, belangrijker nog, de armoede onder de armste bevolkingsgroepen zou in de jaren negentig jaarlijks met zeven procent afgenomen zijn.
De Wereldbank voorspelt India een grote toekomst. Het land kan uitgroeien tot een economische supermacht, vergelijkbaar met de Verenigde Staten. Maar dan zal het land haar grenzen wel geopend moeten houden voor het buitenlandse bedrijfsleven.
 
In het land stuit dat echter op groeiende bezwaren. Indiërs klagen dat hun bedrijven worden overgenomen door Westerse multinationals. Coca-Cola en Pepsi hebben Indiase drankbedrijven opgeslokt, en het Nederlands/Britse bedrijf Unilever lijfde de voedingsindustrie gedeeltelijk in.
In Zuid-India, het gebied dat in de 18e eeuw nog zo profiteerde van de aanwezigheid van de VOC, is een beweging van kleine boeren ontstaan, Infarm (Indian Farmers Movement) die zich keert tegen globalisering. Episch centrum van de beweging is de deelstaat Kerala, waar ook de havenplaats Cochin ligt. Twee jaar geleden is Infarm opgericht door een katholieke priester, en binnen korte tijd telde de organisatie een half miljoen leden.
 
Agrariër Champakulam is één van de oprichters. Op zijn weelderig groene erf ligt een grote stapel uitgedroogde kokosnoten. De boer vertelt dat de vruchten haast niets meer waard zijn. Drie jaar geleden kreeg hij er nog negen roepies per stuk voor, en nu nog maar twee. Grote boosdoener is voor Champakulam de centrale regering in New Delhi, die de invoertarieven op buitenlandse agrarische producten heeft verlaagd. Sindsdien wordt India overstroomd door goedkope palmolie uit Maleisië en vindt de kokosolie uit eigen land geen aftrek meer.
Onder een afdak zitten een groep vrouwen gemberwortelen schoon te maken. Ook dat product heeft door goedkope buitenlandse importen een groot deel van haar waarde verloren, vertelt Champakulam. Over een waslijn op zijn erf hangen een soort placematjes te drogen. Zij zijn gemaakt van de hars uit de rubberbomen van Champakulam. Indiase bandenfabrikanten gebruiken de matjes als grondstof, maar sinds de grenzen zijn opengegooid voor andere Aziatische rubberproducenten, raakt Champakulam ook dit product nog amper kwijt. Hetzelfde geldt voor zijn arekanoten, die de omvang hebben van een vuist, en waaruit in India kleurstof en kauwgom gemaakt worden. Door de goedkope importen uit buurland Sri Lanka, dat de noot voor een koopje in India dumpt, vangt Champakulam nog maar een kwart van de oude prijs. Hij zegt dat zijn gehele inkomen door de globalisering met driekwart gedaald is. "Wij zijn met ons inkomen terug op het niveau van 1980", aldus Champakulam. "Nee, zelfs toen hadden wij het nog beter dan nu", zegt een buurman, ook een boer.
 
 
Foto 3.
Indiase vrouwen maken gember schoon.
 
 
Acties
 
Ongeveer de helft van bevolking in Zuid-India is voor haar levensonderhoud afhankelijk van de landbouw. Uit woede over de goedkope importen uit het buitenland begonnen boze agrariërs , onder leiding van de boerenbeweging Infarm, anderhalf jaar geleden boycotacties tegen buitenlandse producten. Het eerste doelwit was de goedkope palmolie uit Maleisië. Het product werd tijdens demonstraties in het openbaar verbrand. De actie bleek een succes. Winkeliers en groothandels in de deelstaat Kerala haalden het product uit de schappen en begonnen weer kokosolie te verkopen van de eigen boeren. De Indiase regering weigerde echter de invoertarieven op de palmolie te verhogen; een belangrijke eis van Infarm.
De boerenbeweging startte vervolgens een nieuwe boycotactie. Deze keer waren uitgesproken Westerse bedrijven als Coca-Cola en Pepsi het doelwit. Infarm vond dat de Keralezen het Amerikaanse product maar moesten laten staan. De voedzame sap uit de kokosnoten van de boeren was immers een prima alternatief voor de frisdrank. Ook deze actie sloeg aan. Studenten zwoeren het gebruik van cola af. Infarm beweert zelfs dat de consumptie van cola in Zuid-India het afgelopen jaar met 45 procent is gedaald. Ondertussen verkoopt de boerenorganisatie 'Nutravita' een inheemse drank die boerinnen maken uit twee soorten peulvruchten en zes graansoorten.
 
Devasia, buurman van Champakulam en een belangrijke boerenleider van Infarm, vertelt in een kantoortje over de nieuwste boycot-actie van zijn organisatie. Uit een doosje, een zogenaamde soapkit, haalt hij een zakje sodazout en een zakje met gedroogd citroengras. Infarm verspreidt de soapkit onder boerenfamilies. Als zij de ingrediënten mengen met de eigen kokosolie, dan ontstaat er natuurlijke, heerlijk ruikende, zeep. "Veel beter dan die zeep van Palmolive of Lux", zegt Devasia. Hij toont nog een zakje tuinkruiden, waarmee de boeren hun tanden kunnen poetsen. "Smaakt veel beter dan Colgate", meent de boerenleider. "Nee, die producten van Westerse multinationals hebben wij hier niet meer nodig."
 
Foto 4.
Demonstratie van Infarm in Kannur.
 
 
Eigen gas, groente en eieren
 
Champakulam toont trots zijn vergassingsinstallatie. Hij laat zien hoe de uitwerpselen van zijn drie koeien in een silo glijden. Bovenop de opslagtank zit een leiding die zijn huis voorziet van voldoende gas voor de verlichting en het fornuis. "Nu hoef ik in ieder geval de hoge rekening van het gasbedrijf niet meer te betalen."
 
Infarm helpt boeren bij de aanschaf van vergassingsinstallaties om in de eigen energiebehoefte te voorzien. Zij adviseert haar leden bovendien hoe zij groentetuinen moeten aanleggen, voor de eigen voedselvoorziening. Champakulam heeft zijn tuin vol staan met tapioca, een aardappelachtige wortel. "Nu hebben we in ieder geval genoeg te eten." Een ander erf in het dorp staat vol kippenrennen. In de hokken heeft Infarm duizenden kuikens uitgezet. Als de dieren volgroeid zijn, worden zij onder de leden verdeeld. "De eieren zijn voor eigen gebruik of voor verkoop op de lokale markt", zegt Devasia, de buurman van Champakulam en een leider van Infarm. Hij vertelt over de plannen van zijn organisatie om ook een coöperatie te beginnen voor de productie van instantkoffie. "Wij krijgen nu amper iets voor onze bonen, terwijl Westerse bedrijven als Nescafé kapitalen verdienen met de productie van instantkoffie."
 
Van de nationale overheid verwacht Champakulam niet veel: "Dit is een regering die alleen maar luistert naar de belangen van de grote industriëlen en niet naar de kleine boeren. Daarom hebben wij Infarm in 2000 opgericht. Binnen een jaar telden we een half miljoen leden."
 

 
Verantwoording
De tekst van dit artikel verscheen op 7 maart 2002 in de Metro. De tekst in het kader is samengesteld uit brokstukken van het artikel van Maarten Bakker: 'Geen cola maar kokossap - Indiase boeren willen niet meer afhankelijk zijn van buitenlandse goederen' uit de NRC van 19 februari 2002.
Alle foto's zijn van Maarten Bakker, behalve die van de Infarm-demonstratie; die komt uit The Week van 25 november 2001.
 
Lees verder
= 'Christian brotherhood to take on MNC brands'; Kavitha Alexis in The Indian Express van 1 september 2001.
www.indianexpress.com/ie20010901/bus4.html
= 'Reapers of death - farmers struggle to stay afloat as prices of produce crash - statescan Kerala' - Vinu Abraham in The Week (groot Indiaas nieuwstijdschrift) van 25 november 2001; www.the-week.com/21nov25/events5.htm
= 'Infarm continues to be confident of Rs 10 crore export project'; Daily Excelsior; 22 oktober 2001; www.dailyexcelsior.com/01oct22/busi.htm
= Shinji Farouque Rahman Yamasaki Bank - production of herbal medicines; www.mssrf.org/microenterprises/shinji.htm
= 'Kerala Expo-sed in Delhi!'; The Hindu (landelijk dagblad in India); 19 augustus 2002; www.hinduonnet.com/thehindu/mp/2002/08/19/stories/200208190056 0300.htm
 
*          *           *

Over enige tijd verschijnt de volgende serie artikelen. Wil je een seintje wanneer deze er zijn, stuur dan een berichtje naar: jpsmit@xs4all.nl
Reacties naar het zelfde e-mailadres.
 
Voor een overzicht van alle uitgaven - ook om te downloaden of te bestellen - zie: publikatielijst
 
*          *           *

Verder naar het volgende artikel >>
<< Terug naar het begin van dit artikel.
Naar  overzicht  november.
 
 


_
___