____
VANDANA SHIVA, Catharina Halkes, Gerrit Huizer
en Jan Paul Smit (redactie).
"Diversiteit kenmerkt zowel de natuur als de sociale wereld. De Westerse technologische maatschappij is zo ongelooflijk arrogant dat ze de bioculturele diversiteit van het leven ontkent en de verschillende culturen en ecosystemen monoculturen van planten en mensen oplegt. Duizenden variëteiten van allerlei gewassen, gedurende duizenden jaren ontwikkeld, zijn weggevaagd voor de wereldwijde aanplant van Groen-Revolutie variëteiten, die enorme hoeveelheden water en chemicaliën vereisen. Duizenden plaatselijke culturen met hun eigen betekenis en organisatievorm zijn weggevaagd toen het virus van de monocultuur zich over de wereld verspreidde, het afweersysteem van de verschillende culturen en soorten vernietigde en economisch verval, ziekten, sociale desintegratie en conflicten veroorzaakte."
Dit is de mening van de Indiase natuurwetenschapper en milieuactiviste Vandana Shiva. Volgens haar is de wortel van het kwaad de Westerse kijk op het leven. Het duidelijkst komt dit volgens Shiva aan het licht bij de starre Westerse wetenschap, die geen oog heeft voor de complexe samenhangen in de natuur en de gedetailleerde kennis van inheemse volken. Een wetenschap die geen verantwoording wenst te nemen voor de dramatische gevolgen van haar benadering van de werkelijkheid.
De oplossing waar Shiva voor pleit is even eenvoudig als radicaal en veelomvattend: Respecteer en vooral geniet van de diversiteit van het leven van alle dag. En besef dat de kwaliteit van ons leven en zelfs ons voortbestaan afhangt van onze inzet deze diversiteit te beleven, te vieren maar ook te verdedigen.
De armoedige levensvisie van het rijke Westen is een bundel artikelen van en over Shiva. Centraal staan een drietal maatschappijkritische artikelen van haar hand. Twee interviews met haar geven een beeld van de grote wending in haar leven en haar opvattingen over spiritualiteit.
Het boek probeert een brug te slaan tussen Oost en West, tussen kritiek en alternatief, tussen theorie en praktijk en tussen de spirituele en materiële dimensie van het leven. Verschillende Nederlandse schrijvers hebben een bijdrage geleverd. Zo verzorgde de Nijmeegse hoogleraar ontwikkelingsstudies Gerrit Huizer een artikel over Derde Wereld-boeren die zich reeds decennia lang verzetten tegen plantage-landbouw; en over de band met hun grond als de stille kracht die hen de ongelijke strijd doet volhouden.
De feministische theologe Catharina Halkes schildert het 'profiel van de spiritualiteit' van Shiva. Volgens haar ziet Shiva niets in het Westerse feminisme, "dat al te vaak niets meer is dan een onkritische strijd van vrouwen om dezelfde rechten en posities te krijgen als mannen en hun leven te imiteren. Zo blijven we gevangen binnen het systeem. (..) Het feminisme zou zich moeten verdiepen en verbreden tot een ecofeminisme, dat bezorgd is voor al wat groeit en leeft en zich keert tegen elke vorm van suprematie en geweld."
Milieujournalist Jan Paul Smit beschrijft verschillende levendige, kleinschalige initiatieven in Nederland en Duitsland, die een antwoord geven op Westerse geestelijke monocultuur.
Behalve theoretische artikelen bevat het boek ook een tweetal artikelen die de ontwikkeling van de landbouw en de bosbouw in India schetsen, een interview met twee vrouwen uit de Himalaya die actief zijn in de Chipko-beweging en met een Brabantse boer die vertelt over de schaalvergroting in de Nederlandse landbouw.
Dit boek verscheen in 1997 bij uitgeverij Ten Have. Deze internettekst is enigszins aangepast.
* *
*
Verder naar de Inhoudsopgave >>
Verder naar het eerste hoofdstuk >>>
Boek Bestellen?
<< Terug naar het begin van deze achterflap.
Shiva: 'Onze dieren zijn als onze familieleden'
Reacties graag naar: jpsmit1951@gmail.com
_