Door Slaven Zizak
Distributie door www.nettime.org

Het vooruitzicht van regeringsdeelname van Jorg Haiders Vrijheidsdemocraten in Oostenrijk riep horror op in het gehele spectrum van het 'legitieme democratische' blok in de westerse wereld; Van sociaal democratisch links tot de chirstelijke consevatieven, van Chirac tot Clinton - niet te vergeten Israel- uitten allen hun bezorgdheid en kondigde in ieder geval aan symbolische maatregelen tot Oostenrijks quarantaine totdat deze ziekte verdwijnt en blijkt niet echt gevaarlijk te zijn.

Sommige commentatoren zien deze horror als een bewijs hoe de basis van de naoorlogse (WO2) antifascistische democratische concensus nog steeds stand houdt. Maar zijn de dingen echt zo zonder twijfel?
Het eerste wat wij nu moeten doen is het in herrinering brengen van een goed verzwegen, maar niettemin duidelijk teken van opluchting in het dominante democratische veld toen, tien jaar geleden, de rechts populistische partijen een serieuze aanwezigheid in Europa verkregen. De boodschap van deze opluchting was; eindelijke een vijand die we allemaal gezamenlijk netjes kunnen haten, die we kunnen opofferen - uitsluiten - om zodoende onze democratische consensus te demonstreren! Deze opluchting moet gelezen worden tegen de achtergrond van wat gewoonlijk genoemd wordt, het ontstaan van een "postpolitieke concensus".

Het twee partijen stelsel, de meest dominante vorm in onze politieke tijdperk, is de verschijning van een keuze waar er fundamenteel gezien geen is. Beide polen komen samen op hun economische politiek - ik haal nog eens recente evaluaties van Clinton en Blair op, over een 'strakke fiscale politiek' als de meest belangrijke grondbeginsel van het moderne Links; de strakke fiscale politiek houdt economische groei in, en groei stelt ons in staat een activere sociale politiek te bedrijven in ons gevecht voor een betere sociale zekerheid, educatie en gezondheidszorg... Het verschil tussen de twee partijen is zodoende gereduceerd tot de tegenovergestelde culturele houdingen; multi-culturist, sexualiteit en dergelijke. Openheid versus traditionele familie waarden. En, veelzeggend, het is de rechtse opinie die dat aanspreekt en probeert wat er nog over is van de doorsnee werkende klasse in onze westerse maatschappijen te mobiliseren, terwijl de multiculturele tolerantie een motto van de nieuwe gepriveleerde symbolische klasse (journalisten, academici, managers…) is geworden. Deze politieke keuze -sociaal democraten of christen democraten in Duitsland, democraten of republikeinen in America, concervatieven of labour in Engeland - herrinnert ons aan ons probleem als we in een americaans cafetaria zitten; het overal aanwezig alternatief van Nutra Sweet en High and Low, van de blauwe zakjes of de rode, waarbij bijna iedereen zijn voorkeur heeft (vermijd de rode want daar wordt je dik van, en vise versa), zodat dit belachelijke vasthouden aan de voorkeur eigenlijk het verspreiden van de zinloosheid van het alternatief accentueert.

En geldt niet hetzelfde voor de avond show waar je kunt kiezen tussen Jay Leno of David Letterman? Of de frisdrank van Pepsi of Coca cola? Het is een welbekend feit dat de 'sluit de deur' knop in de meeste liften een totaal niet werkend placebo is, dat geplaatst om het individu de impressie te geven dat zij op een of andere manier deelnemen, toevoegen aan de tijdsduur van de reis met de lift. Als we de knop drukken sluit deze op precies dezelfde moment als we gewoon op de knop van de etage drukken zonder dat we het proces versnellen door de 'sluit de deur' knop te gebruiken. Dit extreme geval van valse participatie is een goede metafoor van de participatie van de idividuen in ons postmodern politiek proces.

Dit brengt ons terug by Haider: veelbetekenend, de enige politieke kracht met serieus gewicht wat wel nog steeds een vijandige reactie van Ons tegen Hun oproept zijn de nieuwe rechte populisten - Haider in Oostenrijk, Le Pen in Frankrijk, Republikaner in Duitsland, Buchanen in America. Echter, het is precies om deze reden dat het een structurele sleutelrol speelt in de legitimiteit van de nieuwe liberaal democratische hegemony. Zij zijn de gezamenlijke negatieve noemer geworden van het gehele centrum-linkse spectrum; zij zijn de buitengeslotene die, door deze uitsluiting (de onmogelijkheid om als regeringspartij geaccepteerd te worden) de negative legitimiteit van de liberale hegemonie aangeven, het bewijs voor hun 'democratische' houding. Op deze manier verplaatst hun bestaan de focus van het WARE politieke gevecht (wat, uiteraard, het smoren van een links radicaal alternatief is) naar de 'solidariteit' van het gehele 'democratische' blok tegen het rascistische neo nazisme, etcetera.

Hierin huist het ultieme bewijs van de liberaal democratische hegemony van de hedendaagse politiek-ideologosch scene, een hegemony die werd bewerkstelligd met het verschijnen van de Derde Weg in de sociale democratie. De Derde Weg is precies sociaal democratie onder de hegemonie van liberaal democratisch kapitalisme. Dus ontdaan van haar laatste subversieve angel en met de laatste referenties naar het anti-kapitalisme en klassestrijd buitengesloten.

Het is absoluut cruciaal dat de nieuwe rechtse populisten de enige 'serieuse' politieke kracht is dezer dagen die de mensen met anti-kapitalischtische rhetoriek aanspreekt, alhoewel in een nationalistische/rassistische/religeuze jas gestoken (multinationale cooperaties die de gewone werknemers van onze natie verraden). Op een congres van het Front Nationaal in Frankrijk, een paar jaar geleden, bracht Le Pen een Algarijn, een Africaan en een Jood op het podium, omhelste hen allen en vertelde het samengekomen publiek: "Zij zijn niet minder Frans dan ik - het zijn de afgevaardigde van grote multinationale hoofdstad, hun plicht naar Frankrijk negerend, die het werkelijke gevaar voor onze identiteit zijn!" Hoe hypocriet zulke uitspraken ook zijn, zij signaleren niettemin hoe rechts-populisme het terrein bezet dat open gelaten is door links.

Hier speelt het liberaal democratische Nieuwe Midden een dubbelspel; Het brengt het rechts populisme naar voren als onze werkelijke vijand terwijl het effectief de rechtse angst manipuleert om zo het 'democratische veld' te overheersen, om zo het terrein van winnen en verliezen te definieren, te disciplineren van de werkelijke tegenstander; radicaal links. En met gebeurtenissen zoals regeringsdeelname van Haiders partij (wat, en laten we dat niet vergeten, een precdent had met Fini's neo fascistische alliantie in Berluscuni's regering, een paar jaar geleden), krijgt het Mieuwe Midden haar eigen boodschap terug in ongekeerde - ware - vorm. De regeringsdeelname van uiterst rechts is de prijs die links aan het betalen is voor haar verloochening van ieder politiek project, voor de acceptatie dat markt kapitalisme 'the only game in town' is.