Amsterdam City Link

Een van de grotere reconstructie projecten die gaande zijn is het Amsterdam City Link project. Dit project probeert de gehavende wijk Hrasno weer op te bouwen en leefbaar te maken. Niet dat er anders geven leven zou zijn, honderden vluchtelingen, van het platteland en teruggekeerde vluchtelingen uit het buitenland, wonen in Hrasno.

We zullen een aantal artikelen uit hun nieuwsbrieven plaatsen. Deze worden aangevuld met commentaar van Kenan Hazaric, medewerker op het buro van Amsterdam City Link en woordvoerder nu Felix de Vries tijdelijk in Nederland is.

Het City Link tracht de gehele wijk op te bouwen. In deze wijk staan 43 gebouwen waarvan 5 torenflats. Er zijn 3431 appartementen waarvan 1000 slechts half of geheel niet in gebruik vanwege de schade. Daarnaast probeert het city link project de structuur aan te brengen die noodzakelijk is om dergelijke wijken te beheren en te onderhouden.

Bij deze reconstructie hoort ook alle sociale voorwaarden. Zodoende word er samengewerkt met diverse nationale en internationale organisaties. Het City Link project is bijvoorbeeld ook gelinkt met Bradford. De Joodse organisatie La Benevolencija heeft tijdens de oorlog een belangrijk netwerk voor humanitaire hulp opgezet. Zij zijn nu verantwoordelijk voor de coördinatie van het sociale programma in Hrasno. Een organisatie daarin is de Ierse organisatie Refugee Trust. Ook zij hebben hun kantoor in Hrasno.

Er moet veel overlegt worden. City Link haalt haar geld uit Amsterdam, Den Haag, Brussel etc. Daarnaast word door het kanton Sarajevo steun verleend, bijvoorbeeld door het opknappen van de riolering, het inrichten van groenvoorzieningen en speeltuinen en dergelijke. Probleem voor City Link is dat zij al de voorwaarden die gesteld worden door hen die hun medewerking geven, op een lijn moet zien te brengen. Een van de voorwaarden van de Europese Unie is dat vluchtelingen kunnen terugkeren. Een garantie van de lokale autoriteiten is daarvoor noodzakelijk. Van het kanton kregen wij de voorwaarden dat zij een lijst moeten sturen met namen van alle bewoners voordat zij aan interne verbouwingen kunnen beginnen. Het kanton moet deze lijsten bevestigen. Je kunt je voorstellen dat dit monsterlijke bureaucratische vormen aan kan nemen.

Daarnaast is er een probleem van eigendomsrecht. Er word natuurlijk niet miljoenen in een dergelijk project gestopt als dat binnen twee jaar aan een privé bedrijf toebehoort. Dit probleem geld voor alle grote reconstructie projecten in Bosnië Hercegovina.

Toch is het een van de belangrijkste doelen van het Amsterdam City Link project om samen te werken met gemeentelijk instituten in de stad Sarajevo. Deze instituten zijn in een veranderingsproces beland, van socialistisch naar een markt georiënteerd systeem. Het Hrasno project kan gezien worden als een experiment voor deze instituten, en evenveel voor dergelijke instituten uit Amsterdam. Diverse voorzitters, van Urbanisatie van Sarajevo, van het departement Huizen en Openbare Gebouwen en van Opstina Novo Sarajevo, zijn lid van het bestuur van advies. Het gemeentelijk woningbouwvereniging Sarajevostan is supervisor van het Hrasno project, JKP park, het gemeentelijk bedrijf voor publieke groenplaatsen en Vodovod, het gemeentelijk waterbedrijf werken allen gezamenlijk aan dit project.

Er werd eerst begonnen met het ontmijnen van de buurt en daarna werden eerst de daken gerepareerd en werden de flats, voor zover mogelijk, van ramen voorzien. En daar kwam weer een probleempje om de hoek. In de muur, op de achtste etage word een granaat gevonden. Deze is nog niet ontploft. SFOR gebeld. ‘Het word op de lijst geschreven’, was het vriendelijke antwoord. Dan kunnen er maanden voorbij gaan voor je weer iets van hen hoort. Voor een dergelijk project is dat natuurlijk onmogelijk. Zodoende werd het Bosnisch leger gebeld en tegen betaling word dat ding dan redelijk snel weggehaald.

Er is veel gaande in Hrasno. Een groot aantal gebouwen worden gerepareerd, bij vele flats zijn de daken al gerepareerd, gebouwen hebben nieuwe façades, er is aandacht voor parken en tuinen in de buurt en er worden educatieve programma’s gegeven. Er was een muziekfestival dat enthousiast werd ontvangen door vele bezoekers. Vele winkels in Hrasno zijn weer open en er blijft het voortdurende verhaal over de asbest.

Kleine educatieprojecten worden opgestart, Het idee is dat ervaren professionals uit hun gepensioneerde situatie worden gehaald om te helpen met training in do-it-yourself klusjes in en om het huis. Dit project is gebaseerd op het idee dat gebouwen die niet al te veel hebben geleden, makkelijk opgeknapt kunnen worden door gekwalificeerd personeel. Tegelijkertijd bestaat er de mogelijkheid dat zijn eerder hun weg vinden op de arbeidsmarkt

Het Volleybalteam Zeljeznicar verkreeg een nieuw outfit van de Volleybalbond in Nederland. En prompt werden ze kampioen van Bosnië. Opnieuw een voorbeeld hoe materiële steun de veerkracht kan vergroten.

Van de façades, nu niet meer grijs maar veelkleurig, werd ooit gezegd dat dat een goed begin was. Het was goedkoop, het zag er meteen beter uit, en het was interessant genoeg voor politici om voor te staan, op de foto gezet te worden en om zodoende van hen weer een paar beloftes te verkrijgen.

Verder proberen we een deel in te richten voor gehandicapten. Sarajevo heeft niet alleen gehandicapten uit de oorlog maar natuurlijk ook in het algemeen. In deze landen bestond geen goede faciliteiten voor hen. Er waren geen integratie projecten zoals in Nederland. Met dit project proberen wij ook een voorbeeld te geven.

Een nieuw werkpunt zijn de twee flats geheel aan de rand van Hrasno. (De flat waar Tigran en Naida wonen). Deze zijn zwaar beschadigd. Het zijn de enige die nog geen gerepareerde daken hebben. We moeten eerst onderzoeken wat de schade aan de constructie is, voordat we daar kunnen beginnen. We hebben onderzoek in het laboratorium nodig . Met de resultaten kunnen we toestemming vragen aan de lokale autoriteiten. Een deel is ingestort. We verwachten dat er mijnen liggen.

Een ander punt is de reparatie van de waterleiding. Voordat we nieuwe pompen kunnen installeren moeten we eerste het gehele leidingennet checken. Er heeft 5 jaar geen water gestoormt in die leidingen.

Het Hrasno City Link project duurt drie jaar en zal afgerond worden in December 1998. Het programma zal ongeveer 20 miljoen DM kosten. Voor een volledige restauratie is nog zo’n 50 miljoen nodig. In November zijn voorstellen gedaan voor fondsen om het project te verlengen. Dit gaat in samenwerking met het Nederlands ministerie van Buitenlandse zaken, de Europese Unie en anderen. De lijst met benodigdheden volgt hier.

De stichting zoekt nog donateurs voor diverse doelen en werkzaamheden voor Hrasno. Hieronder vindt u een overzicht. Eventuele bijdragen kunnen worden gestort op de girorekening van de stichting City Link Amsterdam Sarajevo: 7777350, o.v.v. ‘Bijdrage Sarajevo’.

Wij hopen dat u na het lezen van deze oproep een mogelijkheid ziet om het werk aan de wederopbouw van Hrasno te ondersteunen. Uw reactie zien wij graag tegemoet.

De medewerkers van ING-Barings Bank uit Wenen, Oostenrijk hebben voor Hrasno gereedschap en kleding gedoneerd. Het gereedschap zal gebruikt worden door de bewoners van Hrasno in het kader van het ‘self-repair’ project. Een project, opgezet om schade in eigen woningen te kunnen repareren. De kleding is verdeeld onder de bewoners van de wijk.

Audiovisueel onderwijs, materiaal voor schoolkrant, theater uitrusting (verlichting, decor, geluidsversterker etc.), bijdrage voor excursies (voor lagere-, middelbare- en mytylschool), luifel, zitjes, schooltuin (voor aankleding schoolterreinen van de lagere school)

Naaimachines, tekeningen en materialen voor weefgetouwen (voor textielproductie), middelen voor medische aan-passingen, tekeningen voor zelf maken medische aanpassingen (aangepast keu-kenblok, beugels, douche zitjes).

Aanleg sportveldjes, diverse sportartikelen, straatmeubilair, herstel van wegen en openbaar groen, kunst, herinrichting van parken en tuinen, opzet van een kinderboerderij, bouw van een jeugd / buurtcentrum, wasmachines.

Gereedschappen voor: loodgieters werk, stucwerk herstel, schilderwerk, tegelwerk, elektra, metselwerk, behang werk, staal bewerking. Hogedruk reinigers, industriële stofzuigers, aggregaten, stucadoor mixers en stortkokers.