[West-Sahara] Gesprek Timmermans met Speciale Gezant Westelijke Sahara

Frank Willems fwillems op antenna.nl
Do mei 2 17:54:26 CEST 2013


Hierbij de brief van de minister van Buitenlandse Zaken aan de Tweede
Kamer over zijn gesprek met Christopher Ross.


---------------------------------------------

Aan de Voorzitter van de
Tweede Kamer der Staten-Generaal
Binnenhof 4
Den Haag


Datum	2 mei 2013
Betreft	Mijn gesprek met de Speciale Gezant voor de Westelijke Sahara


Met deze brief informeer ik u over het telefoongesprek dat ik op 18 april
voerde met de Speciale Gezant van de Secretaris-Generaal van de Verenigde
Naties voor de Westelijke Sahara, Christopher Ross, zoals ik had toegezegd
op 27 maart tijdens het AO Arabische regio en op 18 april bij het AO RBZ.
In dit gesprek kwamen aan de orde de huidige situatie rond de Westelijke
Sahara, de rol van de internationale gemeenschap en de aanstaande
verlenging door de VN-Veiligheidsraad van het mandaat van de VN-missie
voor de Westelijke Sahara (MINURSO).

Achtergrond conflict
In 1975 vertrok koloniale macht Spanje uit de Westelijke Sahara, waarna
Marokko en Mauritanië ieder een deel van de Westelijke Sahara annexeerden.
Een gewapend conflict met lokale verzetsgroepen brak uit, waarna
Mauritanië zich terugtrok. De gevechten tussen Marokko en lokale
onafhankelijkheidsbeweging Polisario (afkorting voor Frente Popular para
la Liberación de Saguia el-Hamra y Rio de Oro) duurden tot 1991 en werden
beëindigd door middel van een settlement plan onder auspiciën van de
VN-Veiligheidsraad. Dit plan van de VN voorzag onder meer in een
referendum waarin de lokale Sahrawi bevolking zich kon uitspreken over
zelfbeschikking. De VN-missie voor de Westelijke Sahara, Mission des
Nations Unies pour le réferendum dans le Sahara Occidental (MINURSO),
houdt sindsdien toezicht op de uitvoering van dit settlement plan. Sinds
de beëindiging van de gevechten heeft Marokko de feitelijke controle over
tweederde van het gebied en Polisario over éénderde.

Actuele situatie
Volgens Christopher Ross is er nog steeds geen definitieve oplossing voor
de kwestie Westelijke Sahara gevonden. Het referendum waarin het VN plan
voorzag, is er nog niet gekomen, onder meer vanwege onenigheid tussen de
partijen over de voorwaarden waaraan zo’n referendum zou moeten voldoen.
Marokko beschouwt de Westelijke Sahara als deel van Marokko en wil niet
verder wil gaan dan ‘autonomie’ voor het gebied. Polisario wil in het
referendum de optie van volledige onafhankelijkheid kunnen voorleggen.

Aandacht van de internationale gemeenschap
Christopher Ross gaf te kennen dat voortdurende aandacht van de
internationale gemeenschap nodig is. Hij blijft zich actief inzetten voor
onderhandelingen tussen alle betrokken partijen om tot een spoedige
oplossing te komen. De gespannen situatie in de Sahel-regio is hiervoor
nog een extra argument. Ik heb hem mijn steun toegezegd bij zijn
inspanningen.

Mandaatsverlenging MINURSO
Voor 30 april diende de VN Veiligheidsraad door middel van een resolutie
te besluiten het mandaat voor MINURSO opnieuw met een jaar te verlengen.
Net als in vorige jaren kwam daarbij de discussie op of
mensenrechtenmonitoring onderdeel van dat mandaat zou moeten worden.
Polisario, daarin gesteund door lokale en internationale
mensenrechtenorganisaties, bepleitte opname in het mandaat. Medio april
werd dit –buiten de VN Veiligheidsraad- ook door de VS bepleit hetgeen tot
een bijzonder felle reactie van Marokko leidde. Volgens Marokko vindt er
reeds voldoende monitoring plaats door het werk van de Marokkaanse
Nationale Raad voor de Mensenrechten, en de toegang die de VN Special
Rapporteurs hebben tot het gebied. VNVR- Resolutie 1979 (2011) biedt
immers de mogelijkheid om door middel van de inzet van Special Procedures
van de Mensenrechtenraad –waar onder speciale VN-rapporteurs- de naleving
van mensenrechten te monitoren. Deze worden ook al door Marokko
toegelaten.

Christopher Ross gaf aan dat de emoties rond het onderwerp
mensenrechtenmonitoring in het mandaat ieder jaar hoog oplopen. Voor hem
is het belangrijkste uitgangspunt dat partijen bereid blijven om verder te
praten over een oplossing voor het conflict, zonder vooruit te lopen op de
uitkomsten daarvan. Daarop zijn al zijn inspanningen geconcentreerd.

Op 25 april heeft de Veiligheidsraad unaniem een resolutie aangenomen
waarmee het mandaat van MINURSO wordt verlengd, maar waarvan
mensenrechtenmonitoring geen onderdeel uitmaakt.

Nederlandse bijdrage aan de inspanningen
De internationale gemeenschap kanaliseert zijn inspanningen op dit dossier
via de Speciaal Gezant en MINURSO. Dit is gezien de complexiteit en
langdurigheid van het conflict een verstandige keuze. Tegelijkertijd mag
dit er niet toe leiden dat de internationale gemeenschap lijdzaam
toekijkt. De regering meent dat de Speciaal Gezant alle steun moet krijgen
om tot een oplossing te komen. Ik zal in EU kader bespreken op welke wijze
de EU hieraan een bijdrage kan leveren.

De mensenrechtensituatie in de Westelijke Sahara verdient aandacht. Nu de
Veiligheidsraad heeft besloten geen mensenrechtenmonitoring door MINURSO
in het nieuwe mandaat op te nemen, zal ik mij ervoor inzetten dat de
mensenrechtensituatie op andere manieren de aandacht van de internationale
gemeenschap blijft houden, bijvoorbeeld via de VN Speciale Rapporteurs en
de politieke dialoog EU-Marokko.

Ik heb aan het einde van het gesprek speciaal gezant Ross bedankt voor
zijn inzichten, zijn doorzettingsvermogen en zijn geduld in dit moeilijke
dossier.

De Minister van Buitenlandse Zaken,

Frans Timmermans

---------------------------------------------




Meer informatie over de West-Sahara maillijst