MSP
24-09-99

Geachte,

We zijn bezig met een intern onderzoek naar mogelijkheden om de Buitenpostactiviteiten voort te zetten in Bosnie Hercegovina. De noodzaak hiervoor is wel degelijk aanwezig. Het land begint nu pas langzaam over de verschrikkingen van de oorlog heen te komen. In diverse steden en enkele regio's zijn de vernietigde huizen weer opgeknapt, wordt er weer geinvesteerd in de infrastructuur, spreekt het volk weer over 'het volk en de regering' in plaats van 'de Serviers, de Kroaten en de Bosniers'.
Ook al heeft het nationalisme op de Balkan haar grootste overwinning geboekt, wat onder andere blijkt uit het feit dat alle nationalistische leiders van voor de oorlog nog steeds op hun plaats zitten en wat ook blijkt uit verschillende 'vredesakkoorden' die gestoeld zijn op rassen en etniciteit, toch zijn de mensen weer langzaam mensen aan het worden. Dit in tegenstelling tot de slachtofferrol die het volk opgedrongen kreeg en soms ook voorbeeldig speelde. Dit ook in tegenstelling tot de slachtofferrol gekoppeld aan de rol van barbaren die toegeschreven werden door de westerse media, politiek en intelligentia.
De westerse media (ik spreek nu even uit een Nederlands oogpunt) begint interesse te tonen voor de mensen achter het Balkan drama. Diverse programma's met potretten uit de Balkan zijn te zien op de televisie, helaas niet allen van geweldige kwaliteit. Ik concludeer hier (waarschijnlijk iets te snel) uit dat het meer een hype is, een thema waaraan gewerkt moet worden, meer als dat het een oprechte terugblik is op ons eigen menselijk falen.
Jaques Klein, onderopperhoofd van de internationale gemeenschap (onlangs geklassificeerd als 'een virtueel gemeenschap met sterke, ondemocratische instituten'), sprak zijn bezorgdheid uit over de ontwikelingen in Bosnie Hercegovina. Hij zei dat de internationale gemeenschap had gehoopt op een normale samenwerking tussen de bevolkingsgroepen zodra het geweld gestopt zou zijn. Een aantal jaren rust zouden 'warlords' doen besluiten dat economische samenwerking beter is als elkaar uitmoorden. Helaas zijn deze 'warlords' de mensen die Joegoslavie, een redelijk welvarend land, de das hebben omgedaan met hun nationalistische paranoia xenofobie. En zij waren dus niet in staat na de oorlog samen te werken. Dat de intenationale 'gemeenschap' hierdoor verbaasd is verbaast mij. Jaques Klein spark zijn frustratie uit toen hij vertelde dat je in een gewoon land, Maleisie, Indonesie of Peru, een ambtenaar of politici moet omkopen die dan de zaakjes voor je regelt. En in Bosnie doet een omgekochte persoon slechts de helft. Voor de andere helft moet je dan een tweede persoon omkopen. Die doet dan weer de helft en zo gaat dat verder. Het gevolg is dat omkopers er maar van af gaan zien. Hij noemde dat inefficiente corruptie. Was het allemaal maar zo makkelijk, Jaques....
De internationale gemeenschap klaagt ook steen en been over de Bosnische ecomonische wetten. Ze zouden business in de weg staan. Het grootkapitaal denkt hierbij wel even iets te veel aan zichzelf. In Bosnie zijn er wetten die bepalen dat een buitenlander geen bedrijf mag opstarten zonder een lokale partner. Tevens mag het verdiende geld niet uitgevoerd worden. Deze wetten zijn niet zo vreemd voor een land dat zich moet herstellen van een destructieve oorlog en binnen een paar jaar op eigen benen moet gaan staan. Het is om deze reden dat er geen McDonalds in Bosnie te vinden is. Grappig misschien om te weten dat tijdens de economische boycot en tijdens de Navo aanval op Servie de Mcdonalds in Belgrado gewoon geopend was. Terwijl we weten dat zij alleen werken als zij hun verdiende geld ook mogen uitvoeren.... Maar ik heb dit nog niet geschreven of mijn partner komt met een artikel over veranderingen in deze situatie.
Ondertussen is er een wereldwijde heroverweging gaande wat betreft ontwikkelingssamenwerking. Er zijn verschillende argumenten aangevoerd maar de twee die mij het meest in het oog springen: a) De westerse landen wilden te veel en te vaak dat er volgens hun werkwijze gewerkt werd, waardoor vele projecten op niets uit liepen en b) het meeste van het ontwikkelingsgeld moest uitbesteed worden aan nationale producten van de donor. Politiek word dat nu vertaalt naar: We geven alleen nog maar aan landen met een behoorlijk bestuur, wat dat ook wezen mag.
Ik vroeg me af; zijn dit de eerste tekenen van westerse oprechtheid ten opzichte van de eigen fouten of zijn dit de eerste tekenen van dat de ontwikkelingssamenwerking, tezamen met humanitaire hulp toch uitgegroeid tot een miljardenbusiness, zich gaat terugtrekken uit gebieden die politiek en economisch niet meer interesant zijn. We zullen zien. En wie niet horen wil moet voelen.