Politiek in September 1999


*Holbrook in Bosnie Herzegovina

Richard Holbrook, de Americaanse ambasadeur bij de VN bezocht Bosnie in het begin van September. Waarschijnlijk gingen er enkele dingen niet zoals het behoorde en zodoende stuurde Boss Clinton Holbrook om de problemen op te lossen in de periferie van het verenigd koninkrijk America.
Hij bezocht enkele officials en loste alles op waar Clintom hem voor gestuurd had en verdween toen weer. Dank zij Holbrook heeft BiH een nieuwe vakantie dag. 25ste November, een dag die in de geschiedenis van Joegoslavie en Mrkonic Grad een grote betekenis heeft vanwege de partizanenstrijd werd verplaatst naar 21 November, de dag dat Dayton getekend werd. En zoals Holbrook zei; "Een dergelijke beslissing van de BiH authoriteiten raakt de Americaanse regering diep en vooral de inwoners van Dayton, want Dayton en Bosnie zijn boezemvrienden.
We moeten ook vertellen dat de BiH regering eindelijk heeft besloten de condities te aanvaarden om kapitalistisch afval toe te laten en de eerste McDonalds de deuren te laten openen in Sarajevo. (Hoe een toeval dat dit net in de inleiding nog besproken werd. red.). Er was niet veel om over te denken, zoals Holbrook en McDonalds zeiden. Je weet wie de baas is, zelfs in het land van een ander. Nadat de BiH regering enkele jaren de voorwaarden weigerden te accepteren ging men nu door de knieen. McDonalds zal binnenkort, helaas, binnentrekken.
De lokale grilluitbaters hebben nog niets van zich laten horen.
Hier bewees de Bosnische regering eens te meer dat het niet bestaat en er hoeft maar iemand ergens uit de wereld te verschijnen en ze staan klaar de condities te respecteren. Eventueel na wat symbolisch gebakkelei.
*Het ontslag van Nikola Poplasen
Nikola Poplasan is over en uit. Voor hen die het zich willen herrinneren; hij werd vervangen als president van RS begin dit jaar. Alhoewel hij daar zelf niet zo veel om gaf. Het stoorde hem ook niet om verder te gaan zijn presidentiele funkties uit te voeren. Zo ging dat tot September.
Prmier van RS, Milorad Dodik zei dat de regering begonnen was om de beslissing om Poplasan rechten toe te kennen, uit te voeren, bedoelende geen bodyguards meer, geen secetaresses en geen auto's. En uiteindelijk ook geen presidentiele funktie meer. Zo liet Dodik zien wie de baas is in RS (naast Bill Clinton, uiteraard). In een persconferentie zei Dodik ook dat Poplasan alleen nog maar de residentie kan bezoeken op uitnodiging van de premier. En de premier is Dodik zelf.
Het is interesant dat het lozen van Poplasan slechts een paar dagen kwam nadat Holbrook BiH bezocht. Heeft Holbrook gedreigd de internationale steun voor Dodik op te schorten indien hij het toe zou laten dat Poplasan de internationale gemeenschap weer eens voor schut zet? Het is moeilijk om te raden.
Binnenkort zullen we het over de nieuwe president hebben.
* Terroristen met Bosnische paspoorten.
Dank zij de activiteiten van enkele Bosnische politici is de internationale positie van het land weer eens verstoord.
Mehrez Ambouni, een van de naaste medewerkers van Usan Bin Laden, een welbekende en wereldwijd gezochte bommengooier, werd gearresteerd op het vliegveld van Istambul. Dat was nog niet zo verrassend ware het niet dat hij reisde op Bosnische papieren. Dat is een probleem. Vooral voor de BiH regering en hen die hem een paspoort uitreikte.
Op het moment dat de westerse kolonisators Bosnie proberen te verschonen van slechte oosterse invloeden zijn zij geschokt door het feit dat Bosnie nog steeds een thuisgrond is voor internationale terroristen. Vooral als deze radicaal islamitisch zijn. Dit stelt de BiH regering, en vooral het Bosniak gedeelte in kwaad daglicht. Op deze manier wordt het verband met islamitische terroristische organisaties die in Bosnie actief waren tijdens de oorlog publiek gemaakt. Leden van deze organisaties verbleven in het land en kregen inwonerschap. Er is zelfs informatie dat Bin Laden zelf beschikt over Bosnische papieren. Alles is mogelijk, alhoewel panikerige ambtenaren van het ministerie van buitenlandse zaken proberen anders te bewijzen.
Hoe gaat dit geval de relatie met de internationale gemeenschap beinvloeden? En hoe lang is het mogelijk deze dubbele standaard politiek vol te houden? Niet lang. Op het moment dat de internatioanle gemeenschap, geleid door de Americanen, meer succes hebben in het controleren van de Balkan landen zal het onmogelijk zijn te verwachten dat ontwikkelingen met betrekking op bewegingen van internationale terroristen in het hart van Europa zal worden toegestaan. Aan de andere kant, het brein van de beweging zal de smaak niet gauw willen kwijtraken. En hoe dit effect zal hebben op de Bosnische reputatie kan gezien worden door de ogen van het gewone volk dat over het algemeen niet verder mag gaan dan hun eigen plee.
*Een conflict van eigenzinnigheid en collectivisme
Buiten internationale problemen werd Bosnie gedurende de laatste dagen van September ook verstoord door een conflict tussen de lokale leiders van het land. Het 10 maanden oude presidium van Ante Javelic, Alija Izetbegovic en Zivko Radisic viel uit elkaar.
Izetbegovic bezocht Turkije en islamitische landen zonder de andere twee leden daarvan op de hoogte te brengen. En dat is een probleem. Heeft Izetbegovic het recht en de euthoriteit om privezaken en staats zaken te koppelen? En om privezaken als staatszaken te bestempelen. Volgens hemzelf heeft hij dat wel. Volgens de anderen eigenlijk niet.
Na 10 maanden in het presidium beseft Izetbegovic dat 'de vrienden in de oost' een veel betere voldoening geven. Dit geeft Javelic het excuus Zagreb te bezoeken onder hetzelfde voorwendsel; dergelijke bezoeken zijn positief voor het land. Of het is in het belang van Turkije, Kroatie en andere landen met territoriale en andere smaakvolle gedachtes omtrend BiH.
Volgens het kantoor van Izetbegovic was dit bezoek puur zakelijk en het moet ook zo gezien worden. Maar Izetbegovic' opponenten zijn het daar niet mee eens. Vorige bezoeken waren ook zakelijk en nu hebben we internationale terroristen rondlopen met onze paspoorten.
Izetbegovic komt binnenkort thuis en dan zal deze episode eindigen. Of het plot zal net beginnen. Zivko Radisic vindt zichzelf in de slechtste positie. Op dit moment wordt de lijst van landen die hij kan bezoeken steeds kleiner. Het heeft geen zin Milosevic op te zoeken en Rusland, Griekenland en China bekommeren zich niet om de ploblemen van hun vrienden in RS, zo als zij dat voorheen gedaan hebben.
*Mostar geblokkeerd
Vier jaar na de oorlog is Mostar weer geblokkeerd. SFOR blokkeerde het centrum van de stad deze keer. En de reden is anders dan vier jaar geleden. Gedurende de afgelopen 15 dagen verbleven vier onderzoekers van het 'internationaal gerechtshof voor oorlogsmisdaden in voormalig Joegoslavie' in Mostar. De stad werd geblokkeerd op een September woensdag toen de onderzoekers een voormalig gebouw van de HVO (Kroatisch leger, red.) dat tijdens de oorlog gebruikt werd, onderzocht. Ook gebouwen waar de rechtzaal, de gevangenis en de federale politie huisvesten werden onderzocht. Alles met hetzelfde doel, bewijzen vinden voor misdaden begaan tijdens de Bosnische-Kroatische oorlog in 1993.
Volgens onze Mostar vrienden is West Mostar (het Kroatisch gedeelte, red.) in rep en roer. De burgermeester, Ivan Prskalo, was geschokt door de actie van SFOR en de onderzoekers. Vooral omdat ze door zijn onpopulaire oorlogsgeschiedenis graafden. De actie vond plaats in 'zijn' gedeelte van de stad. Iedere keer als het woord Den Haag valt gaat er een rilling door de mensen in West Mostar, niet alleen bij Ivan Prskalo. Dit volgens zegslieden van de internationale gemeenschap die gestationeerd zijn in West Mostar. In Oost Mostar was alles betrekkelijk rustig. De onderzoekers zijn nog niet in hun archieven wezen kijken. Burgermeester Prskalo klaagde dat de actie plotseling kwam en niet aangekondigd was. Maar zelfs onderzoekers zijn niet naief. Indien men Prskalo vraagt dan moeten ze eerst even van te voren bellen zodat alle bewijzen vernietigd kunnen worden, daarna is iedere bezoeker welkom.
Toch is deze actie geen verrassing. Zeker niet nu de rechtzaak tegen Mladen 'Tuta' Naletelic en Vinko 'Stela' Martinovic wordt voorbereid, die boven aan de lijst van gezochten staan en waardoor Kroatie sancties aan de broek kan krijgen indien deze lieden niet uitgeleverd worden. De HVO kampen en misdaden in de Neretvavallei gedurende 1993 zijn waarschijnlijk het meest interesant voor Den Haag.
Natuurlijk is het moeilijk om via de lokale media te achterhalen wat er werkelijk gebeurt in Mostar. Beide kanten blijven bij de eigen versie van het verhaal en het 'Mostar Office van de internationale gemeenschap' hult zich in stilzwijgen.
Het onderzoek gaat nog steeds voort en het eind evenals de resultaten zijn nog onbekend. Maar het lijkt geen twijfel dat de Haagse cellen weer een paar meer ratten zullen hebben zodra dit is afgerond.