Politieke gebeurtenissen in April 1998


*ROBERT GELBARD EN JACQUES CHIRAC BEZOEKEN BiH

De Amerikaanse afgevaardigde voor voormalig Joegoslavië, Robert Gelbard, bezocht BiH in het kader van een rondreis door voormalig Joegoslavië en hij had verschillende discussies over het functioneren en de werkwijze van de BiH autoriteiten, in het licht van de Dayton overeenkomsten. Gelbard ontmoette afgevaardigde van de BiH federatie en van Republika Srpska in drie verschillende vergaderingen, voordat hij, volgens zijn eigen woorden, BiH verliet ‘ moe en gefrustreerd’. De eerste frustrerende ontmoeting was met Kresimir Zubak, de Kroatische afgevaardigde. De vergadering duurde slechts 30 minuten, voordat de vergadering eindigde, onbekend op wiens initiatief. Er is een verklaring van Zubak die zegt dat het het moeilijkste gesprek van in zijn politieke carrière. De resultaten van de vergadering zijn niet openbaar gemaakt, maar aangenomen werd dat Gelbard er op stond dat Zubak de ontmanteling van Herzeg-Bosna (de Kroatische variant van Republika Srpska red.) moest plaatsvinden en waarschijnlijk kon Zubak dat niet makkelijk accepteren. De volgende meeting van Gelbard was met president Izetbegovic, maar ook deze meeting toonde geen vooruitgang. De Amerikaanse afgezant toonde zijn teleurstelling over de manier van werken van de federale partners en beschuldigde hen van het niet nakomen van de Dayton overeenkomsten en het onmogelijk maken van de terugkeer van vluchtelingen. De volgende vergadering was in Banja Luka alwaar Gelbard Milorad Dodik en Biljana Plavsic ontmoette. Deze ontmoetingen werden omschreven als meer constructief en de reden daarvoor zou gevonden kunnen worden in het gegeven dat de Servische autoriteiten en nieuwe politieke oriëntatie aannemen. Zij spraken over de terugkeer van vluchtelingen, donatie van internationale hulp voor de economische reconstructie van Republika Srpska en de toekomstige status van Brcko. Nadat Gelbard in Sarajevo en Banja Luka was is hij verder gereisd naar Belgrado en Zagreb.
Een paar dagen later de Franse president Jacques Chirac *** bezocht BiH en Sarajevo. “blij en aangedaan om in deze stad, rijk aan historie en symbolische waarde voor ons allen, te zijn”, zei de bewogen fransman en vervolgde dat het ondraaglijke Bosnische drama ‘zijn landgenoten diep had geraakt en dat Fransen bereid waren geweest de prijs van een Bosnische vrede te betalen met eigen leven.’ Er waren meerdere hartbrekende momenten maar daar komen we misschien nog op terug. Chirac gebruikte zijn tweedaags bezoek ook voor een ontmoeting met president Izetbegovic en gebruikte dit om opmerkingen te maken over de werkwijze van de Bosnische autoriteiten. Anders dan zijn voorganger, Gelbard, Chirac was tevreden met de situatie, zijn hoop uitsprekend dat dit zal leiden tot een meer effectieve realiteit en dat BiH snel zal bewijzen een deel van de wereld te zijn en een deel van Europa te zijn, waar het behoord te zijn. Afwachten en maar zien.

*MILITAIRE OEFENING ‘DYNAMISCHE RESPONS 1998

geen bommen maar voedsel * NATO strijdkrachten hielden een militaire oefening genaamd Dynamische respons, in Kupres in het begin van April. Het doel van dit jaarlijkse oefening was het testen van de mogelijkheden van de NATO strijdkrachten in BiH en Ex Joegoslavië en, tegelijkertijd, het demonstreren van de mogelijkheden van de strijdkrachten in geval er een nieuwe oorlog zou uitbreken op de Balkan. Honderden vliegtuigen, helikopters, tanks, voertuigen en wie weet wat al niet meer paradeerden door het Bosnische luchtruim en land, haar kracht demonstrerend. De leiders van Bosnië waren aanwezig een aangenomen kan worden dat hun te verstaan is gegeven wat hen te wachten staat indien zij nieuwe oorlog spelletjes willen spelen. De oefening is voorbij maar het feit blijft dat 17 miljoen dollar gespendeerd werden om dit te realizeren. Dat kan dan weinig zijn voor de NAVO, het feit blijft dat dit geld beter op een meer intelligente manier gespendeerd had kunnen worden. Voedsel, geen bommen.

* DE SARAJEVO MUUR, DEEL 2

Barricades ontstonden voor een tweede keer op de wegen richting Sarajevo, in de gebieden die gecontroleerd worden door lokale Serviërs. Het doel van deze barricades is het stoppen van het verkeer. De mensen maakte deze barricades om hun protest tegen de aanhoudende arrestatie van oorlogsmisdadigers uit te drukken. De muur bij Lukovac werd ook deze keer weer gebouwd maar slechts op een deel van de weg. Het was symbolisch, een uitdrukking van vrijheid van beweging (?!), terwijl het andere deel van de weg open bleef. Het protest duurde enkele uren totdat het donker werd. Zoals de voorgaande keer, gingen de mensen toen naar huis, de barricades werden van de weg gehaald en in de geschiedenis geplaatst waar niemand iets om ze geeft.

*
HET VERSTOORDE PROCES VAN TERUGKERENDE VLUCHTELINGEN.

Afgevaardigden van internationale organizaties in BiH hebben recentelijk aangekondigd dat het project van terugkeer van vooroorlogse inwoners naar hun huizen in de BiH federatie, meer en meer succesvol verloopt, en zij gaven het voorbeeld van mensen die terugkeerde naar Drvar, Stolac en enkele andere plaatsen waar de lokale autoriteiten voorheen niet zo happig waren om aan dergelijke dingen mee te werken. Er werd gezegd dat de mensen vol goede zin terugkeerden, hun vernietigde huizen weer opbouwden en UN missies arresteerden iedereen die dit niet wil toelaten. Vrede klopt op de Bosnische deur sterker dan ooit. Dit alles zou prachtig zijn mits er geen geweld gebruikt werd een paar weken geleden; Drvar, Derventa. Mensen vallen elkaar aan, hun bezittingen werden vernielt. De vraag rijst hoe iemand kan wensen terug te keren naar een plaats die niet veilig is om te leven. Niet vele, waarschijnlijk. De volgende stap in aan de VN.

*ONRUST IN DRVAR

Het verhaal van terugkerende Serviërs naar Drvar kan omschreven worden in een paar woorden: twee doden, ongeveer 200 werden opnieuw verjaagd, vele huizen gaan in vlammen op en worden leeggeroofd, en de burgermeester, Mile Marceta moest na de gebeurtenissen behandeld worden in het ziekenhuis van Banja Luka.
Het verhaal is lang. De stad, die voorheen een Servische meerderheid had, werd door het Kroatische leger in de zomer van 1995 veroverd. De lokale bevolking werd verjaagd. Sinds toen heeft Marceta gewerkt aan de terugkeer van de Serviërs naar Drvar, dat nu word bewoond door Kroatische vluchtelingen. Ongeveer 1300 verstoten inwoners lukte het om te komen en 9000 hebben hun komst aangemeld. Maar vanwege de laatste gebeurtenissen in die stad is het onwaarschijnlijk dat zij terug zullen keren. In plaats van een politie actie die de schuldigen moet bestraffen, demonstreerde de stad tegen de komst van de vluchtelingen. Het was deze demonstratie in veranderde in agressie tegen de Serviërs en de internationale gemeenschap. Diverse gebouwen gingen in rook op., zelfs gebouwen waar vluchtelingen schuil hielden. Wederom heeft een verhaal over de terugkeer een droevig einde, het aantal mensen dat op de vlucht slaat in wederom ontelbaar. De internationale gemeenschap haalt de schouder op en verblijft in stilte.

*AANSLAG OP KARDINAAL PULJIC

Terwijl de incidenten zich voor deden in Drvar, de lokale bevolking in Derventa, een kleine plaats in noord Bosnië / Republika Srpska probeerde succesvol kardinaal Vinko Puljic van een heilige mis af te houden. Verdreven katholieken probeerden een mis op te dragen in de half vernielde kerk, op de dag van de heilige Sjors, maar de lokale bevolking lukte het hen daarvan te weerhouden. Er was een openlijke aanval op de gelovigen en de dienaars van de kerk waarvan sommige met bloedende hoofden vertrokken. Je kunt jezelf afvragen in hoeverre er een relatie is tussen de gebeurtenissen in Drvar en Derventa. We hopen dat dergelijke dingen niet vaker gebeuren zodat er geen reden bestaat de toekomst met belachelijke verwachtingen tegemoet te zien.

*GERUCHTEN OVER DE OVERGAVE VAN RADOVAN KARADZIC

Lokale en wereldse media hebben wedijver geleverd met nieuws over het de huidige en toekomstige situatie van de voormalige president van Republika Srpska, Radovan Karadzic. Een maand geleden waren er geruchten dat Karadzic was gevlucht naar Wit Rusland, toen probeerden SFOR soldaten hem thuis te vinden waar hij niet was, toen bleek hij toch in BiH te zijn en had hij besloten zich over te geven aan het oorlogstribunaal in Den Haag maar alleen op de voorwaarde dat hij een advokaat vind het hem vrij kan pleiten en een directe escorte krijgt naar den Haag. De geruchten zijn eindeloos. Het is zeker dat Karadzic niet meer in Pale is, en slechts enkele weten of hij sowieso nog in Republika Srpska is. Er zijn diverse verhalen dat hij een team van advokaten aan het samenstellen is die hem moeten verdedigen. Nadat zij die de oorlogsmisdaden hebben begaan voor het tribunaal verschijnen is het de beurt aan hen die hem aanmoedigden. Vele geloven dat Karadzic’s overgave afhangt van de wil van Milosevic, omdat Karadzic aan kan tonen dat Milosevic ook schuldig is, wat hem tot een geëerde gast kan maken in de gevangenis. De tijd zal leren of Karadzic zich werkelijk zal overgeven.

Ondertussen lazen wij in d Nederlandse Volkskrant een artikel dat Karadzic niet gearresteerd was vanwege de angst voor het uitlekken van informatie door een Franse generaal aan hoge Servische militairen. Het feit dat dit zo in de krant stond schokte me op twee manieren: allereerst het feit dat SFOR niet in staat is een generaal die niet te vertrouwen is overplaatst en haar taak uitvoert zoals zij behoren te doen en ten tweede dat het in de krant staat, alleen gelezen word door mensen die er in geïnteresseerd zijn en gefrustreerd raken, maar verder de volgende dag alweer vergeten is.
Hoe is het mogelijk dat de mensheid fouten van dergelijk formaat blijft maken.
Ik zal niet gefrustreerd worden omdat ik niet gefrustreerd WIL worden na alles wat gebeurt is, de mens moet wel ernstig extreem doen om me over die rand te krijgen. FOEI.

*DE VERANDERINGEN IN DE NATIONALE MEDIA

De deadline voor de herstructurering van de televisie in BiH die de internationale gemeenschap heeft opgedragen aan de Bosnische en Kroatische autoriteiten is gepasseerd zonder dat er iets gebeurt is. Radio - televisie in Bosnië Hercegovina, wiens status ongedefinieerd was sinds de oorlog, moet herstructureerd worden tot een omroep bestel op federaal vlak terwijl de Servische media de status behoud die het nu heeft. De internationale gemeenschap heeft besloten dat er een dubbel netwerk moet komen voor publieke omroep, een die federaal uitzendt en een die in Republika Srpska uitzendt, die buiten de directe invloed van de regering moeten vallen. Deze veranderingen in de media moeten voor de zomer plaatsgevonden hebben, zodat de verkiezingen in September op democratische wijze georganiseerd kunnen worden.

Deze nieuwe wetten komen er aan. Wij hopen dat wij U hierover kunnen informeren. In het geval dat mensen die deze nieuwsbrief lezen speciaal geïnteresseerd zijn in dit onderwerp, laat het ons weten. In het geval er duidelijke en goede reacties zijn zullen wij ons extra inzetten voor dit specifieke onderwerp.

stop the cover up!

*VERGADERING VAN DE FEDERALE COMMISSIE

Twee maanden geleden nadat een commissie die de ongefundeerde uitgaven van aan Bosnië gedoneerde fondsen moest onderzoeken London had bezocht, schreef Times Magazine dat de federale regering een bedrag van ongeveer 1 miljard DM achter had gehouden uit de fondsen die waren gedoneerd voor de economische reconstructie van BiH. Daarna beschuldigde de regering de commissie, en dergelijke verwijten kunnen nog immer gehoord worden in de lokale media. De regering is het met een ding eens: de bedoelde artikel is vals en niet op waarheid berust, maar niemand gaf aantoonbare bewijzen over de valsheid van het betreffende artikel. Een federale commissie kwam bijeen met dit onderwerp op de agenda. Het resultaat was het enig denkbare resultaat en luide zoals verwacht: de Times heeft een vals artikel gepubliceerd en alle schuld werd terug geschoven naar de commissie. Ondertussen begonnen kranten te spreken over de minister van grenszaken die een paar miljoen achter gehouden zou hebben. Wie is de volgende die de schuld toegeschoven krijgt?

oud zijn is alleen *PROTEST VAN BOSNISCHE GEPENSIONEERDEN

De tweede Bosnische revolutionaire groep (de vrouwen uit Srebrenica zijn de eerste), de gepensioneerden, bereiden een protest voor. In het begin van de maand had de regering beloofd de uitkeringen voor gepensioneerden te verhogen in Maart. Het bleek een grap te zijn die niet gewaardeerd werd door de ouderen en zo ontstond het probleem.
Verhogingen werden niet uitbetaald en zelfs de betalingen van de afgelopen maand is niet zeker. Gepensioneerden dreigen te protesteren en zoeken steun bij leiders in de regering indien deze hun beloftes niet nakomen, maar volgens een woordvoerder van de regering is het niet aannemelijk dat dit zal gebeuren

(vraag van de redactie; zal het niet gebeuren dat er een toeslag uitbetaald wordt of zal het niet gebeuren dat de bejaarden de straat op gaan?)

*VERWIJDERING VAN ZIGEUNERS UIT CENTRUM GEDEELTEN VAN SARAJEVO

De toekomst van de zigeuners, die in een centrumwijk genaamd Crni Vrh wonen, is zeer actueel deze dagen. Het probleem ontstond toen de kantonnale regering van Sarajevo besloot om de zigeuners te verhuizen naar buitenwijken van Sarajevo en om daar een woonoord te bouwen. De zigeuners, die al jaren in de bewuste wijk wonen werden niets gevraagd. De regering had dit voorgesteld met het argument dat er beter levenscondities zouden zijn, maar wij weten dat de practijk niet overeenkomt met de theorie. Het is ironisch dat deze gehele gebeurtenis plaatsvindt in een tijd dat er prioriteit is aan het huisvesten van vooroorlogse inwoners. Het is niet bekend of de kantonnale regering de zigeuners, als bevolkingsgroep, bedreigd maar het is zeker dat indien zij slagen in hun plannen, dit een blauwdruk zal zijn voor andere steden in Bosnië.