De politieke informatie begint met de problemen in Dobrinja. Als
buitenste buitenwijk, vlak bij het vliegveld, heeft deze wijk zwaar te
verduren gehad tijdens de oorlog. Vele mensen werden verdreven. Het is
eigenlijk een redelijk nieuwe wijk maar daar is niet veel meer van te zien.
Deze wijk was grotendeels bezet door Serven tijdens de oorlog. Later
moesten zij, onder druk van de Dayton overeenkomst deze delen weer verlaten.
Veranderingen zijn ondertussen minder duidelijk als vooraf gesteld. Aan
de rand van de wijk staat een bord ‘Welkom in Servisch Sarajevo’, en daarna
niets.
De problemen begonnen toen een verdachte werd gearresteerd van
de moord op Hakija Turajlic. Hij werd in 1993 dodelijk getroffen door een
kogel van een van de Servische soldaten terwijl hij in een VN voertuig
zat. Het was een groot schandaal en legde de onmacht van de VN in die tijd
volledig bloot. De arrestatie had tot gevolg dat er een ‘volksgebeurtenis’
ontstond in dat deel van Dobrinja waar de Serven nog vertegenwoordigt zijn.
Honderden Serven gingen de straat op en demonstreerden voor de vrijlating
van de verdachte. SFOR troepen moesten de plaatselijk politie en bevolking
beschermen. Een bus van de VN, die vooral ouderen van de ene naar de andere
kant vervoeren om familie te bezoeken en inkopen te doen, werd gekaapt
gedurende een nacht. Serven uit dit gedeelte van Dobrinja probeerden een
Sarajeevse muur te bouwen. De vertegenwoordiger van de UNHCR (het hoger
commissariaat van de vluchtelingen) nam persoonlijk de eerste steen uit
de muur. Nu
was dit een muur waar Regilio Tuur eenvoudig een paar gaten in had gespard.
Dodik, de nieuwe premier van Republika Srpska, sprak verzoenende woorden,
vertelde het volk dat de verdachte onschuldig was maar dat een muur niet
nodig was. Uiteindelijk werd de muur geheel teniet gedaan door Servische
politie.
De ministers van binnenlandse zaken (Bosnië heeft er vier)
waren eindelijk met elkaar in contact, dit nadat dat voorheen niet mogelijk
was wegens problemen met de afgevaardigde van Pale. The Servische minister
van binnenlandse zaken zei dat de politie professioneel, non nationalistisch
en niet gerelateerd zijn aan een politieke partij. Het is voor het eerste
dat een dergelijk statement word gedaan. ‘De eerste taak voor de politie
is om iets te doen aan de misdaad’ . Door deze woorden heen kon je de woorden
van Plavsic (presidente van RS, wonend in het Plavsic theater) horen die
zei dat er iets gedaan moest worden aan de corruptie. Een goed teken. Wij
zijn ervan overtuigd dat de inwoners van Bosnië resultaten gelijk
dergelijke woorden wil zien.
Sinds deze maand heeft Bosnië een nieuwe vlag. Ontworpen
door een Hollander, naar het schijnt. En eigenlijk ziet die er heel goed
uit. 1 Maart was de nationale onafhankelijkheidsdag en winkels die open
waren werden verplicht een vlag te kopen omdat de wet het voorstaat dat
op dergelijke dagen officiële kleuren aanwezig moeten zijn. Niet kopen
betekende een boete ter waarde van 4 en een halve vlag. Samen met de vlag
kwam er ook een nieuw paspoort en nieuwe kenteken platen van auto’s. Zij
hadden een systeem zoals in Duitsland (wat de een Europese standaard wilden
maken) maar zodoende kon iedereen herkennen waar de ander vandaan kwam
en zo werden er diverse vernielingen aangericht en problemen aangewakkerd.
Nu zijn er nieuwe kentekenplaten waarop niet te zien in waar men vandaan
komt. Misschien helemaal geen gek idee om binnen de EU nog eens na te denken
over of ‘de standaard’ en de vraag of dat wel zo’n goede standaard is.
Sommige in de EU denken dat een dergelijk probleem nooit kan gebeuren in
het westen, maar ik vraag me af waar die wijsheid vandaan komt. Ik wil
graag even refereren aan het feit dat de opleidingen in Voormalig Joegoslavie
van een erg hoog niveau waren en tevens wil ik graag de woorden van
de EU ambassadeur (Donato Chiarini) quoten toen hij uitlegde waarom mensen uit Bosnie niet
allemaal zomaar een visum kunnen krijgen: ‘Binnen de EU hebben we een groot
rascisme probleem’. En toen refereerd hij aan italianen die in Noord (?) Duitsland in elkaar geslagen werden.
Er ontploften weer een paar bommen in Mostar. Verderfelijk en
onzinnig, doelloos.
In de buurt van Srebrenica stortte een SFOR helikopter neer.
Een soldaat kwam om het leven. Eerst kwamen SFOR en IPTF (de internationale
politie troepen) met een verschillend verhaal, die in een later stadium
tot elkander gebracht werden. Mocht er iets niet kloppen dan kan dat hoe
dan ook beter niet de wereld in geslingerd worden...
Over Srebrenica gesproken. Het drama dat aan 6 tot 8000 mennen
het leven kostte liet een grote groep vrouwen achter. Gezamenlijk eenzaam.
Door regelmatig demonstraties te houden proberen zei de druk op de ketel
te houden zodat er duidelijkheid komt over het lot van hun echtgenotes.
Meer dan een jaar geleden was op TV te zien hoe massagraven geopend werden
maar dat was het topje van de ijsberg en verder is men niet gekomen. Daarom
demonstreren deze vrouwen nog altijd. Ik zelf kreeg een gedachten over
de dwaze moeders van Argentinië, terwijl het een waanzinnig systeem
was dat hun kinderen deed verdwijnen.
De discussie er omheen word surrealistisch. Iedereen heeft zijn
mening maar slechts enkele hebben een mening waar nog enig ruimte gegeven
word aan anderen. Alleen de Bosnische ambassadeur in Zweden, toevallig
10 minuten onze gesprekspartner zegt; ‘Laat ze demonstreren, ze hebben
genoeg redenen om te demonstreren en bovendien; als zij het niet doen doet
helemaal niemand het.
Ondertussen kwam ik zelf in een verkeersopstopping te zitten.
Al het verkeer van de grote en drukke Tito staart werd naar rechts geleid.
Dat is misschien wel de steilste weg in het centrum. Daar boven liep het
dus volledig vast. Drie auto’s hielden er mee op na te zijn misbruikt door
de eigenaar op dat steile stukje omhoog. De rest moest daar dus omheen
terwijl tegelijkertijd een aantal grote Italiaanse legertrucks probeerden
naar beneden te gaan. Een ieder die niet genoeg geduld heeft probeert te
keren. En dat tijdens spits uur. Misschien is dat wel de meest wereldse
vorm van frustratie: De automobilist. Prachtig. Ik draai nog een keer de
tape van Aquarium en draai een shagje. Als ik niet oplet wroetten ze zich
er weer tussen.