Januari heeft in veel dingen de veranderingen in het lokale politieke landschap voorspeld. Beginnend met de verkiezingsoverwinning van de Kroatische oppositie en de dood van Zjelko Raznatovic Arkan. BiH leiders worden steeds nerveuzer, zij waarderen de uitslagen in Kroatië maar tegelijkertijd zijn zij er van op de hoogte dat dergelijke veranderingen ook in BiH plaats kunnen vinden. Dit had nog meer nationalistisch geblaf aan het adres van de SPD tot gevolg, de enige serieuze oppositieparty in BiH. Dit omdat - zoals iemand onlangs vermelde - de veranderingen in Kroatië en Joegoslavie Bosnië niet zal helpen tenzij Bosnië zichzelf helpt.

 

Parlementaire en presidentiele verkiezingen in Kroatië op BiH territorium. De verkiezingen vonden plaats in 15 steden op het Bosnische territorium in 29 stemlokalen. Volgens de Kroatische ambassade was de respons van de stemmers op beide stemdagen groter dan verwacht. De opkomst was zo groot dat enkele uren wachten in de rij geen uitzondering was. De chef van de OSCE monitor missie, Halle Degn zei tijdens een persconferentie in Zagreb dat de verkiezingsprocedure niet goed was georganiseerd. BiH stond op de elfde verkiezingslijst, de lijst voor de diaspora waarop 350.000 geregistreerde stemmers staan waarvan 320.000 uit Bosnië Herzegovina. Volgens informatie van de Kroatische ambassade in Sarajevo heeft 25 tot 30 precent van de stemmers hun stem uitgebracht voor het huis van afgevaardigden. Vervoer naar de stemlokalen was vaak georganiseerd, meestal door de HDZ (en soms door de katholieke kerk). Dit is niet verwonderlijk als we het lange verbond tussen de (nu voormalige) Kroatische top en de Bosnische Kroaten in ogenschouw nemen. En zeker niet als we de natuur van dit verbond nader bekijken.

 Afgaande op de gepresenteerde resultaten kreeg HDZ ongeveer 100.000 stemmen (90%) terwijl de landelijke winnaars ongeveer 4000 stemmen kreeg (3.7%). HSP kreeg een vergelijkbaar aantal stemmen en andere partijen kregen een verwaarloosbaar aantal stemmen.

  Het stemgedrag in BiH was totaal voorspelbaar. HDZ is de enige politieke partij uit Kroatië die constant (en meer) aanwezig is op het territorium van BiH. Het is de vraag in hoeverre hun verkiezingsnederlaag effect zal hebben op hun activiteiten in BiH en hoe de verandering van Kroatische politiek effect zal hebben op Bosnië.
Een huilende HDZ woordvoerder, Koran Tomic, zei dat de nederlaag van HDZ onverwacht was maar hij voegde er aan toe dat de HDZ uitermate tevreden van met de resultaten van HDZ BiH die dus 90% van de stemmen kreeg.

 Andere politieke partijen in BiH reageerden ook; Arme oude SDA. "Alija Izetbegovic' visie van een zwak Servië en een democratisch Kroatië zijn elementen dat zal helpen bij de tenuitvoerbrenging van de Dayton overeenkomsten, wordt bewaarheid", riep Mirza Hajric, een adviseur van Izetbegovic. Hij zij er niet bij of deze visie ook de SDA en soortgelijke partijen omvatte, partijen die de meeste tijd het Dayton akkoord hebben tegengewerkt.
President van de SDP BiH, Zlatko Lagumdzija uitte zijn verwachtingen dat na de veranderingen in Kroatië ook in Bosnië vele veranderingen zouden kunnen plaatsvinden bij de komende verkiezingen, met de stille hoop dat het scenario in Kroatië zich in Bosnië Herzegovina zal herhalen. Biljana Plavsic, presidente van de Servische nationale unie is ook tevreden. Zij claimt dat de Kroatische resultaten hoop geven dat de politiek zoals we die in dit land kennen zal verdwijnen, politiek die zij extreem en doorspeend is van Ustasha componenten vindt. Zij hoopt dat de oplossing voor het Servische probleem en de terugkeer van vluchtelingen en verdreven Serviërs een prioriteit zal zijn van de nieuwe regering.

 Het is duidelijk dat de meeste Bosnische officials de nederlaag van de HDZ / de overwinning van de oppositie als positief beschouwen. Maar zijn deze officials bereid dergelijke veranderingen in Bosnië te accepteren?
Bijvoorbeeld omdat uitspraken over extreme Kroaten onaanvaardbaar is als deze criticasters (even extreem) nog aan de macht zijn in Bosnië.

 De verkiezingen voor het Kroatische presidentschap vond in Bosnië plaats in de ambassade en op 13 andere locaties. Deze keer kwamen slechts 15% van de 320.000 stemgerechtigden opdagen. Evenzo als in de parlementsverkiezingen waren de meeste stemmen voor de HDZ kopman, Mate Granic, in tegenstelling tot Kroatië zelf waar de meeste stemmen bij Mesic en Budisa terechtkwamen. Het is interessant te zien dat Granic alleen op de diasporalijst als winnaar tevoorschijn kwam. De slechte opkomst was door sommigen te rechtvaardigen vanwege het slechte weer en door anderen omdat er niemand was om op te stemmen. Daarom kun je je afvragen of de Bosnisch Kroatische stemmers op zullen komen dagen bij de tweede ronde. Er zijn alleen communisten om op te stemmen. Ondanks het feit dat de HDZ haar achterban heeft opgeroepen voor Budisa te stemmen. De gevoelstoestand van de Kroaten in dit gebied kan worden gezien door een bericht dat verscheen bij de entree van het zogenaamde Herceg Bosna, en werd gedocumenteerd door Feral Tribune uit Split; Opstandige en creatieve mensen in Herzegovina hadden het woord 'kameraden' en twee 5 puntige sterren toegevoegd aan de boog boven de straat die mensen in Herceg Bosna verwelkomen. Dit is een duidelijke toespeling op de boosheid vanwege de communistische overwinning in Kroatië. Kun je je afvragen of de Kroatische stemmers in BiH het partij bevel in deze ook zullen volgen? Het kan zijn dat dit de laatste keer is dat Kroatische verkiezingen in BiH plaatsvonden (op deze manier). De hoge afgevaardigde van het OHR, Wolgang Petritsch zei dat in 2003 Kroatië en BiH het probleem van de dubbele nationaliteit opgelost moeten hebben. Indien zij dat niet gedaan hebben zullen de inwoners moeten kiezen tussen de ene of de andere nationaliteit. Het is zeker dat deze maatregel ook bedoeld is om de Kroatische inmenging in de Bosnische politiek terug te dringen. Een uitspraak van Jacques Klein, chef van de UN missie in BiH in Slobodna Dalmacija bewijst dat de internationale gemeenschap er ook zo over denkt. De uitspraak zegt dat 'de Kroatische regering duidelijk moet stellen tegen de Kroaten in Bosnië: jullie zijn Bosniërs, we ondersteunen jullie, jullie zijn een samengestelde natie, wij helpen jullie in jullie rechten en wij helpen jullie bij de terugkeer van vluchtelingen.' En hun relatie zou daar moeten stoppen, volgens Klein. Volgens Klein werden Kroaten in Bosnië vaak misleid door de beloften van de nationale leiders die hen gebruikten. Nu zouden dingen moeten veranderen.
De tijden van collectieve examens komen, gezien alles wat er gaande is.

 

De wet op grens services in Bosnië is ingesteld.

 BiH heeft een wet voor grensservices. Hier volgt een kleine chronologie van de totstandkoming: twee maanden geleden, tijdens de acceptatie van de New York declaratie, hebben de Bosnische leidersgeaccepteerd een gezamenlijke grens service in te stellen. Maar in praktijk deden zij dat niet, uiteraard. Tijdens de vergadering afgelopen dinsdag kwam het voorstel niet door het parlement. Woensdag, tijdens de vergadering van de veiligheidsraad van de UN beschuldigde Holbrook, de auteur van alle overeenkomsten sinds Dayton, de drie leiders van incompetentie. Die zelfde dag stuurde hij Jacques Klein naar het OHR om alle autoriteiten te gebruiken om een decreet over de gezamenlijke grens service te bekrachtigen. Een verklaring volgt op Donderdag van het OHR - met trompettergeschal - de hoge afgevaardigde Wolf Petritsch bekrachtigde de onafhankelijk geaccepteerde wet op grens service. Tweede keer. Dat gebeurt als de Bosnische autoriteiten niet in staat zijn om het zelf te doen. De wet maakt een meer efficiënte opsporing van misdaad en illegale immigratie mogelijk, zaken die allen steeds gewoner werden aan de Bosnische grenzen. Door het functioneren van deze wet kunnen de entiteiten hun budget aanvullen met belastinginkomsten. De gezamenlijk grens service bewaakt slechts 10 km grens. De wet maakt het mogelijk dat BiH integreert met Europa. Uiteraard zullen zij die hun financiële vooruitgang baseerde op het niet betalen van belasting nu zonder winst achter blijven. En vele van deze mensen werken in de BiH lichamen. En dat is waar de tegenwerking vandaan kwam.
Kun je je afvragen wanneer de wet in dienst treed? Er was een grote tegenwerking tegen de wet in Republika Srpska, al vanaf het moment dat de New York declaratie getekend werd. De grens service zal gemaakt worden in coördinatie met het bevolkingsregister van 1991 en niet van 1997 zoals RS gevraagd had. Het is duidelijk dat deze wet Bosnië als een land beschouwd en niet als twee los van elkaar staande entiteiten. Anderzijds heeft de federale regering voor het eerst sinds 1992 de mogelijkheid aanwezig te zijn bij de gehele Bosnische grens. Zij zullen zich hier niet tegen verzetten, ongeacht het materiele verlies. Er Petritsch team vertelde dat de OHR een tweede groep toekomstige Bosnische grenswachten eind Januari naar Graz zullen gaan voor opleiding en training. We zullen zien wie het langer uithoudt.