Travnik

Deze stad, in centraal Bosnië, ligt dicht bij de scheidslijnen van de gewezen oorlog. Travnik is verdeeld in een Bosnisch gedeelte en in een Kroatisch gedeelte, dat Novi Travnik heet. Hier zijn veel militairen gevestigd. Onder andere zit er een bataljon Nederlandse Rode Kruis militairen en op de berg Vlasic zit een bataljon mijnopruimers. Deze hebben ook een skischans tot hun beschikking. Voorheen was dit een toeristisch gebied maar nu is dat onmogelijk al gaan er geruchten dat er weer een skilift werkzaam is.
Wij bezoeken deze kazerne maar worden niet toegelaten omdat we eerst toestemming moeten hebben van het hoofd persvoolichting in Den Haag. Dat was geen verrassing. Ondertussen reden we er naar toe met een aantal vrienden uit de stad. Een van hen werkt als vertaler voor deze militairen en hij verteld ons dat er onlangs 9 anti tank mijnen gevonden waren die tot ontploffing gebracht werden, was een heuse knal gaf. Ik vroeg nog: ‘Je bedoelt dat ze op een dag negen mijnen vinden?’ ‘In dat geval is het feest bij de militairen’, word er geantwoord. Ik sta een beetje verstelt wetende dat er rond de 6 miljoen mijnen in Bosnië liggen. Hiermee word de enorme taak van dit bataljon duidelijk weergegeven.

In Travnik bevinden zich ook een paar muziekgroepen die zich goed manifesteren. Holocaust en Grozny. Geen vriendelijke namen, wel vriendelijke jongens. Holocaust komen we later in Zenica tegen. Grozny speelde al enkele malen in Nederland op uitnodiging van Crash. Een organisatie die vanuit Nederland is opgezet en word gerund door Arno van der Pas. Grozny heeft een eigenaardige zanger-gitarist en daardoor is hun muziek behoorlijk eigenzinnig. Iets wat niet veel voorkomt in Bosnië, en volgens hen ook de reden is waarom zij weinig kunnen spelen in Bosnië. Daarnaast klagen deze groepen over de slechte bereidwilligheid van mensen uit Sarajevo om groepen uit deze streek te laten spelen in Sarajevo. Iedereen klaagt maar ik geloof wel dat er een kern van waarheid in zit. Het is voor groepen uit Nederland ook niet altijd eenvoudig om in Amsterdam te spelen. Of de club is niet geïnteresseerd of het publiek niet. Muziek van deze groep is te horen op de CD Beat Up Bosnia, (waar komt die naam toch vandaan?) die Crash heeft gepubliceerd.

Het derde item van belang in Travnik is de aanwezigheid van een onderdeel van CoMuSa. Darko Saracevic is chef van de technische afdeling van CoMuSa en Travnik is zijn oorspronkelijke woonplaats. Hier huurt hij een huis waar de bovengenoemde bands oefenen en waar een kleine opname studio gevestigd is. Daarnaast werken leden van deze groepen met Darko om de P.A. installatie op te zetten daar waar er werk te doen is. Dit onderdeel van CoMuSa werkt door de gehele Bosnische federatie en eenmaal waren zij ook in Republika Srpska. De P.A. heeft een capaciteit van 11 kW en is dus geschikt voor alle activiteiten. Klachten over het werk van dit P.A. bedrijf zijn er in overvloed. Niet alleen omdat mensen over het algemeen graag klagen. Ook moet dit P.A. bedrijf leren professioneel te werken en klanten tevreden te stellen. Alleen daarmee kun je succesvol zijn in de harde en lange overlevingsstrijd. Wij hopen dat deze regels ook door hen gelezen worden en dat het resultaat daarvan hen nog iets meer naar de positieve zijde op doet schuiven.
 
We zijn slechts even in Travnik en meer op vrienden bezoek dan dat wij hard werken aan een artikel over deze stad. Een idee kan echter zijn om VIA, de internationale vrijwilligers organisatie, eens uit te nodigen om samen met scholieren en in samenwerking met de gemeenteraad, de rivier eens schoon te maken. Zoals overal in Bosnië is deze bezaaid met rommel, lege flessen, auto banden en wat al niet meer in een rivier geflikkerd kan worden. Dit idee klinkt simpel maar om binnen te komen bij een gemeenteraad, om te spreken via een vertaler die er evenveel geloof in heeft, en om ondersteuning te krijgen in de stad, zijn onderwerpen die enorm veel tijd vergen. Hopelijk dat de opening dit jaar gemaakt kan worden en dat, samen met VIA, volgend jaar een actie kan worden ondernomen.
We komen nog vaak door Travnik, op onze weg naar Nederland en naar Banja Luka en stoppen af en toe.