SCH
[tijdens de oorlog - wederom!]

'Eigenlijk ben ik hier om een aanslag te plegen'; zei Senad Teno Hadzimusic, bij de promotie van een nieuwe plaat van zijn groep SCH. 'During Wartime..... again'.
In 1989 werd een plaat uitgegeven die de oorlog voorspelde, de kantons, de leiders... maar niemand nam hen serieus. SCH waren en zijn nog steeds de beste graatmeter voor Sarajevo's urbanisme, alhoewel hun bestaan in Sarajevo nu een utopie lijkt.
Materiaal voor de 'During wartime' LP werd gecomponeerd in de lente van 1989. De plaat voorspelde de toekomst met namen en volledige inhoud van de politieke veranderingen die voor de deur staan en een destructieve oorlog in het vooruitzicht stelden. Wat een logisch gevolg was van de morele verwaarlozing van belangrijke figuren in het sociale en culturele leven in het land gedurende jaren. Zoals geen ander heeft SCH volledig geantwoord op de eisen van de tijd en zij deden dit in een precieze, heldere en fatsoenlijke manier.
Constructief over destructie; harmonieus over disharmonie. Op de "During Wartime' LP bracht SCH en fusie tussen politiek en esthetiek tot een hoogtepunt en bewezen dat dat het enigste is waar kunst mee om kan gaan. (SCH january 1999).

Tien jaar later komt Teno terug uit Praag om een nieuwe aanslag te doen. Ondanks de politici en populatie die doorgaan met de vernietiging van de stad en het land. Van de hele wereld, uiteindelijk. Is het nieuwe album 'During Wartime ... Again' de aankondiging van een nieuwe catastrofe? En dat precies 85 jaar nadat de Troonopvolger van de Oostenrijkse troon, Franz ferdinand, in Sarajevo werd vermoord? Als er een revolutie plaats vindt, dan zal SCH daar een symbool van zijn. Zij bestonden niet om goed of slecht te zijn, zij bestonden om de rechter van de werkelijkheid te zijn. Daarom waren zij altijd zo fascinerend.
Niet zoals in Slovenie en Kroatie, waar het kritische publiek, de humane intelligentie, de onafhankelijke media en instituten vaak vanwege de hun harde, categorische en op marxistische leest geschoolde apparatus, de subcultuur en alle andere die valse slogans en onmacht van het systeem blootlegde, verdedigde, heeft SCH in Bosnie altijd tegen een stille muur gelopen. Het gevecht tussen subcultuur en de heersende ideologie, wiens gevolgen het creeren, het overleven en het ontwikkelen van positieve (politieke - culturele) waarden inhield, kwam neer op illusies en resulteerde in zelfmoordneigingen bij SCH.
Aan de andere kant maakte het nooit uit wat SCH de volgende keer zal doen. Het was alleen maar belangrijk dat zij iets doen, wat inpliceerde dat ze overleefden. Hun betekenis gaat verder dan de bedoeling of de kwaliteit van hun muziek. Zij gingen tot achter de grenzen waar alles is toegestaan. (zelfs hun politieke fouten en vergissingen). Zij zijn hun eigen maat. Er is niets anders. Hun eind zal het einde van een tijdperk betekenen en een grafity in de verte zal bewezen worden; 'Teno - Tito'. Dit stond onlangs geschreven op een muur in de buurt waar zij oefenden.
(Samir Sestan, Grafit, Lukavac, IX 1995).

Een mooi verpakte CD dat samen gaat met een boek met alle teksten genaamd 'SCH songs and tales'. De eerste editie was geprint in 1996 door Menora in praag). Het werd uitgebracht door Politika Records, uit Lukavac (politika records (NIK Graphite), partizanski put b.b. Lukavac, BiH 00 387 75 567 523)
Voor hen die het zich niet meer herrinneren: Politika is een fantastisch Bosnisch satirisch blad, vele malen veroordeeld en in beslag genomen vanwege haar scherpte en kracht. Zij vormen een perfecte combinatie samen met SCH. SCH is een stuk kalmer en minder pijnvol deze keer. Begrijpelijk. De vuurproef waar zij voor stonden (en wij met hen) is in het verleden maar is nog steeds bedreigend. SCH houd afstand en waarschuwt ons. Net als tien jaar geleden.
"Dus je hebt nu de CD 'During Wartime ... Again' voor je, dat, nogmaals, dezelfde weg aanbiedt, een nieuwe versie van het oude, een verandering die niet echt is, en het is gedaan in de beste SCH traditie, een fusie tussen politieke en esthische boodschappen". Van een bedreigende militaire insteek naar een verleidelijke demagogie. Van 'During wartime' tot "During Wartime ... Again."

(Samir Sestan, March 1999)

De eerste wereld oorlog begon in Sarajevo, en de derde?