De Buitenpost gaat naar het einde van haar werkperiode. Bij de aanvang, in November 1997, werd gesteld dat de Buitenpost aanvangt voor een periode van twee jaar, met de optie op een derde jaar. Nu zijn bijna twee jaar verstreken.

Voordat we ingaan op het jaarplan van 1999 moet gezegd worden van de Buitenpost opereert in een gebied waar de situatie snel kan veranderen. De oorlog in Kosovo heeft een sterke invloed gehad in Bosnie Hercegovina en daarom ook bij de Buitenpost. Onder meer werden verschillende activiteiten afgezegd, gingen diverse bezoeken niet door, vervielen velen in een politieke discussie en, iets later, werden vele geconfronteerd met een veranderende situatie in de eigen organisatie omdat het hoofdbestuur naar het nieuwe crisisgebied wil vertrekken.
Daaranaast kan je natuurlijk niet stellen dat men gewoon kan doorwerken met een oorlog op enkele kilometers afstand, die ook nog eens vaak het grondgebied van BiH binnenkwam.

In het jaarplan van 1999 stonden de volgende punten vermeld als beleidspunten met de hoogste prioriteit:

1. Financieel toekomstbeleid.
De Buitenpost moet in het tweede jaar van haar bestaan een financiële toekomstvisie ontwikkelen en ten uitvoer brengen die voor langere periode kan werken. Dit ook met het oog op de mogelijke overdracht van taken aan Bosnische medewerkers.
2. organisatie: toekomst visie en continuering
3. Activiteiten

Er zijn drie manieren waarop de Buitenpost inkomsten verkrijgt, namelijk via subsidies en donaties, door arbeidsvergoeding en door de exploitatie van faciliteiten.

Subsidie / donatie

Buiten een bescheiden bijdrage van het Vredesburo Eindhoven heeft de Buitenpost dit jaar geen donaties gekregen. De reden hiervan is dat de meeste fondsen alleen projecten financieren en geen bestaande organisaties ondersteunen. Huisvestingskosten, kosten voor medewerkers en lopende begrotingen komen niet in aanmerking voor subsidie.
Subsidies voor projecten werden wel gegeven maar deze worden volledig gebruikt door de verschillende projecten. Voorbeelden hiervan zijn:
· 2800 $ van Soros Open Society Fonds New York voor Batleika poppentheater.
· 5000 DM van War Child Amsterdam voor het Sarajevo Drum Orchestra.
· 5200 DM van SOS Rommelmarkten voor Zelenkovac CWON 04 (begint april 2000)
· 8000 NLG van Milieu Contact Oost Europa voor Zelenkovac CWON 04 (begint april 2000)
· 2000 $ van APEX cultural Exchange voor St. Petersburg CWON 02 (begint maart 2000)
Gevolg is dat de Buitenpost met een flinke druk geconfronteerd werd om via de andere twee kanalen voldoende financiele middelen te verkrijgen om de activiteit als geheel doorgang te laten vinden.

Gedane arbeid

In het eerste jaar heeft de Buitenpost een aanzienlijk bedrag verkregen via inkomsten door werk. Ook in 1999 heeft de Buitenpost werk verricht voor inkomsten;
Voorbeelden:
· Troista Februari / Juni / Augustus 3500 DM reiskosten.
· Batleika 300 DM organisatie kosten.
· SDO Mei 700 DM voor organisatiekosten.
· Bart Lodewijks en Gerard Hulsenbeck, 1300 voor productie werk voor hun film.
Toch waren deze inkomsten lager dan in het eerste jaar. Een van de reden voor dit verval is het feit dat de Buitenpost veelvuldig op toernee is geweest met verschillende groepen en daardoor dus niet vaak beschikbaar was voor dergelijk werk. Bovendien zijn veel van deze inkomsten in feite geen inkomsten maar onkostenvergoedingen. Daarnaast zijn diverse inkomsten uit werk voor de radio en televisie niet naar de Buitenpost gegaan maar naar de artiesten die de Buitenpost op dat moment begeleidde.

Exploitatie van faciliteiten

De Buitenpost heeft in 1999 ongeveer 45 gasten gehad. Soms gaat het dan alleen om slaapplaats. Een andere keer worden gasten ook begeleid. Soms wordt een geheel programma voorbereid.
De totale inkomsten via de gastenkamer is ongeveer 1000 DM.
Sinds februari heeft de Buitenpost een busje waarmee mensen, groepen en muzikanten vervoerd kunnen worden. Deze bus is veelvuldig gebruikt. In de eerste 10 maanden werden er meer dan 40.000 kilometer gereden. De inkomsten vielen echter zeer tegen. Allereerst hield de moter er mee op, wat een schade van 2000 DM betekende. Verder zijn er flinke kortingen gegeven aan muzikanten omdat zij anders zonder geld (of met een schuld) thuis zouden komen. Aanschaf van de bus gebeurde via prive geld. Kosten voor onderhoud en de inkomsten zijn op rekening van de Buitenpost de de bus in feite in bruikleen heeft.

Al met al kan je niet zeggen dat via deze kanalen een toekomstige financiele positie is verworven.
Onder andere daarom heeft de Buitenpost uitgekeken naar mogelijkheden haar werk uit te breiden naar Servië. Hierbij zou een tweede internationale medewerker betrokken kunnen worden, het geeft een 'nieuw' idee en daarom zouden er ook nieuwe fondsen beschikbaar kunnen komen. Door middel van samenwerking kunnen onkosten beperkt worden en inkomsten gegenereerd. De situatie in Servië is echter nog niet van dien aard dat de Buitenpost hier aan kan beginnen. We moeten hierbij niet vergeten worden dat de Buitenpost een tweede generatie hulporganisatie is. Dat wil zeggen, een organisatie ter ondersteuning van civiele ontwikkeling en zich dus niet richt op noodhulp.

In het jaarplan 1999 werd vermeld dat inkomsten uit werk en exploitatie beter een aanvulling op het budget kunnen zijn en niet om de gaten te dichten. Vanuit die stelling kan men zeggen dat de Buitenpost een moeilijk jaar heeft gehad.

Om een sterke toekomst visie te maken is een sterke financiele basis nodig. Ook al heeft de Buitenpost de mogelijkheid met een erg bescheiden budget te werken.

De Buitenpost zich is ervan bewust dat zij zich veelvuldig op Nederland en op de regio Eindhoven moet richten. Dit heeft twee redenen. Het buro is er voor uitwisseling van informatie en dat moet dus twee kanten op gaan. Het blijft van eminent belang dat de Nederlandse maatschappij op de hoogte blijft van de ontwikkelingen in BiH en voormalig Joegoslavië en zij die zich daarvoor intereseren moeten de weg naar de Buitenpost kunnen vinden. Daarnaast blijft Nederland de 'bakermat' van de Buitenpost en de Buitenpost zal daardoor (ook financieel) afhankelijk blijven van Nederland. Inkomsten genereren via de Bosnische maatschappij betekent eigenlijk dat er een soort van competitiestrijd aangegaan moet worden en gewonnen moet worden met als gevolg dat de gelden die dat oplevert niet ten goede komen aan anderen in de Bosnische maatschappij.
De Buitenpost zal zich, nog meer dan voorheen, bezighouden met informatieverspreiding; lezingen, publiaties, aanwezigheid op seminars, radio programma's, culturele programma's, en dergelijke. Deze zullen dus gericht zijn op Nederland maar ook zal er meer aandacht geschonken worden aan voormalig Joegoslavie als geheel.

De Buitenpost zal zich minder bezighouden met donatie projecten en educatie projecten. Donatie projecten spelen zich inmiddels, begrijpelijkerwijs, af in andere delen van voormalig Joegoslavië. Educatieprojecten vergen een zeer goede voorbereiding en veel tijd. Naast het feit dat het geen specialiteit van de Buitenpost is, heeft de Buitenpost op bescheiden schaal haar steentje al bij gedragen.
Daarintegen zal de Buitenpost zich vaker bezighouden met de begeleiding van lokale initiatieven. Het aanreiken van informatie, alternatieven en parapluconstructies, langdurige begeleiding van voorbereiding en uitwerking van projecten zijn bijzonder stimulerend, dicht bij de mens en met voldoende ruimte voor de lokale mensen om eigen initiatieven verder uit te werken.
Hiervoor is het CWON programma ontworpen waarover meer in de bijlage CWON.

De Buitenpost zal een nieuw kantoor openen in Banja Luka. Hier zijn een paar redenen voor te geven. Allereerst is Sarajevo een stad die overspoelt wordt met hulp en steun waardoor de burgers van Sarajevo ook nog eens 'het beste' willen. Iets wat voor de Buitenpost zonder budget bijna onmogelijk wordt. Ten tweede is de relatie Sarajevo - Banja Luka van uiterst groot belang voor de toekomst van BiH. De Buitenpost kan deze relatie stimuleren middels kontacten in beide steden. Banja Luka is een stad waar er voor de jeugd bijna niets te beleven is. Terwijl Sarajevo in de tijd dat de Buitenpost in BiH opereert bijna een gedaanteverandering heeft ondergaan, ziet Banja Luka er nog precies hetzelfde uit (alleen de hopen afval zijn toegenomen). Verder heeft de Buitenpost, tijdens haar verblijf in BiH uit Banja Luka meer positieve en geïntereseerde reacties ontvangen dan uit Sarajevo. Een andere reden is dat de Buitenpost hoe dan ook moet verhuizen (kantoorhuur is te duur in het cenrum van Sarajevo) en de meeste van haar ativiteiten zijn niet plaatsgebonden, vanwege gebruik van internet en auto.
Terwijl er een nieuw kantoor komt in Banja Luka zal de Buitenpostmedewerker in Sarajevo voor de Buitenpost blijven werken. Deze medewerker, Darko Kujundzic, heeft aangegeven dat hij zich meer op de stad wil richten omdat hij daar leeft en woont. Tevens heeft hij aangegeven een culturele organisatie op te willen starten en wil hij verder gaan met journalistiek werk. De Buitenpost kan hem daarbij helpen met advies en een part time salaris. De Buitenpost zal een klein kantoor en gastenkamer open te houden in Sarajevo.

De Buitenpost heeft dit jaar weer een scala aan projcten en activiteiten ontplooid en mede mogelijk gemaakt. Hieronder vind U een overzicht met daarbij een begeleidend commentaar.

Culturele Activiteiten: Troitsa (Februari, Juni en Augustus) Drie maal werd er een tournee voor de groep Troitsa georganiseerd. Een maal in Nederland tijdens een uitwisseling festival met Minsk waarbij het Vredesburo betrokken was. Troitsa speelde hierbij op landelijke radio en TV. Een tweede tour speelde zich grotendeels of op Terschelling tijdens het Oerol festival alwaar de infoshop in het museum van Troitsa ook fungeerde als informatiepunt voor Buitenpost activiteiten. Een derde tournee werd georganiseerd op de Balkan alwaar Troitsa als een van de weinige buitenlandse groepen in staat bleek onafhankelijk te kunnen reizen. Batleika (Maart) Het Poppentheater van Ivan Kirchuk, genaamd Batleika, heeft met steun van Soros Open Society Institute New York, een tournee gemaakt langs vele scholen in BiH. Er werden 20 concerten gespeeld in alle delen van het land. Reacties waren overweldigend en de tournee was bovenal een genot. Batleika heeft een eigen projectverslag ter inzage. Het Sarajevo Drum Orchestra (Mei) Nadat de Buitenpost vorig jaar een aantal extra concerten had georganiseerd voor het SDO tijdens het FFF festival, heeft de Buitenpost deze maal een geheel onafhankelijke tour voor de groep georganiseerd. Deze tour werd financieel gesteund door War Child Amsterdam. Verder speelde de groep bij de VPRO radio en op de Hague Appeal for Peace, een grote vredesconferentie in Den Haag. Helaas had de groep toen het idee dat zij het meeste geld al wel op zak hadden. Zij lieten verstek gaan bij acht nog te volgen optredens, en lieten de Buitenpost achter om de organisatoren van die concerten tekst en uitleg te geven, zonder een reden van opgaaf en zonder de financiele afspraken na te komen. Wat er aanvankelijk uitzag als de beste, door de Buitenpost georganiseerde tour, eindigde zo in een koude douch. De reden, na grondige analyzes, ook met de lokale leden van het SDO, waren vooral de onervarenheid van allen en de arrogantie en paranoia houding van de Engelse leden van de groep. De Buitenpost heeft later in het jaar nog regelmatig met de lokale leden van het SDO gewerkt om in ieder geval tijd te hebben deze deceptie weg te spoelen en persoonlijk een normale relatie over te houden. Vorsicht Bissiger Hund (Mei) De Buitenpost heeft veel voorbereidend werk verricht voor VBH, een multi media perfomance groep uit Eindhoven en Den Bosch. Deze groep bezocht o.a. Sarajevo in Mei. Helaas veranderde de data van hun aanwezigheid waardoor de Buitenpost zowel in Nederland (SDO) als in Sarajevo actief was. Getuige de reacties van alle VBH leden was hun bezoek positief al was iedereen er ook over eens dat het geen uitslaand succes was. Pink Noise Quartet & Blisters (Mei) Twee optredens werden in Sarajevo georganiseerd voor deze twee Nederlandse groepen die voornamelijk bestaan uit Kroatisch vluchtelingen. Niet veel publiek maar wel prachtige muziek. Ljubljana - Sarajevo (September) In September organiseerde de Buitenpost een groot festival met vele Sloveense artiesten. Dit festival vond plaats in diverse lokaties in de stad. De Buitenpost werd hierbij ondersteund door de Ambrosia Art Organisatie. Deze keer was ook de media en het publiek van de partij wat het geheel tot een zeer succesvol geheel maakte. Dit festival is het eerste deel van een uitwisselingsprogramma dat in Februari volgend jaar zijn tweede helft zal beleven. Pessimistic Lines (November) Deze jonge punk rock groep speelde, begeleid door de Buitenpost, een aantal optredens in Slovenie, Nederland en Duitsland. Ondanks pech en problemen bij het vergaren van optredens werd de tournee toch een succes vanwege de persoonlijke inbreng van iedereen in het geheel.

Informatie programma Nieuwsbrieven & Internet magazine Maandelijkse verslagen over het vredesproces in BiH werden ruw verstoord door de crisis in Kosovo. De Buitenpost heeft geprobeerd via analyzes en berichtgeving de verschillen en overeenkomsten tussen BiH en Kosovo uiteen te zetten. Het aantal leden van de nieuwsbrief steeg gestaag in die periode (zal dat met de New York Times ook zo zijn?). Het internet magazine is nu meer gericht op presentatie in zijn geheel, terwijl in het egin alleen om informatie ging. Een veel beter design, meer foto's en grafics maken het magazine veel aantrekkelijker. De kijkersaantallen stegen navenant. Radio Programma's De Buitenpost verscheen dit jaar 3 maal op de Nederlandse radio met een eigen programma (VPRO). Daarnaast werd de Buitenpost regelmatig gevraagd voor interviews bij o.a. door de Vara, VPRO en IKON. In BiH was de Buitenpost veelvuldig op de radio in beide entiteiten. Ook in Kroatië en Slovenië was de Buitenpost via de radio te horen. Informatie programma's & HAP De Buitenpost heeft diverse informatie programma's bezocht en verschillende spreekbeurten gehouden. Met behulp van een labtop en de web pagina's wordt er een interactieve spreekbeurt gehouden die zich makkelijk aan kan passen aan de behoeften en het niveau van de aanwezigen. Deze lezingen werden ondermeer gegeven tijdens de 1 Mei verklaring van de Autonome Republiek 2B, tijdens het Oerol festival, tijdens de Hague Appeal for Peace, tijdens de Eindhovense Vredesweek en tijdens de tour met Passimistic Lines. The Ease of Mind Een boek is in voorbereiding met daarin persoonlijke impressies, politieke analyzes, gedichten en nog veel meer. Dit boek richt zich op de psycho-sociale verschillen en overeenkomsten van vooroorlogse, na-oorlogse en non-oorlogse ervaringen. Ter voorbereiding op de publikatie van dit boek praat de Buitenpost veel met psychologen en analytici over dat onderwerp. Verder geeft de Buitenpost lezingen waarbij poezie (vertaald in het Bosnisch) gebruikt wordt om reacties los te maken bij het publiek. Deze reacties komen weer terug in het boek. Donatie projecten Eerst was er de winter waarin de Buitenpost nieuwe registratiepapieren moest aanvragen. Niet lang daarna begon de oorlog om Kosovo en trokken alle noodhulporganisaties weg uit Bosnië. Ook de Buitenpost kontacten gaan deels naar Kosovo, Albanië, Macedonië. Verder rijden zij ook nog op bestaande bestemmingen. Een van deze bestemmingen is Tinja alwaar een school gesteund wordt die kampt met een overweldigend aantal kinderen uit Srebrenica. De Buitenpost fungeert in deze alleen als vertaler en intermediar. Zelenkovac Dit ecologisch dorp werd dit jaar geholpen met voertuig-onderdelen, geluidsinstallatie, artiesten voor hun culturele programma's, landkaarten en ideeën. In het komende jaar staat er een CWON project met Zelenkovac gepland. Vluchtelingen in NL en BiH. Wegens het feit dat de Buitenpost zo dicht bij de brand zit, zit zij ook dicht bij de vluchtelingen. Diverse vluchtelingen, of families daarvan, werden in Nederland en in BiH bezocht op verzoek van andere familieleden. Vaak werden materialen meegegeven. Vaak is practische hulp gevraagd. De Buitenpost beschouwd het probleem van de vluchteling als een universeel politiek probleem en moet ook door de politiek opgelost worden. De Buitenpost kan alleen maar op persoonlijk titel aandacht schenken aan vluchtelingen wat dit jaar dus regelmatig gebeurde. Connecting With Our Neighbors programma. In de bijlage CWON vind U informatie over dit internationaal stimulerings programma van de Buitenpost.

4. De relevantie

Een paar woorden over de relavantie van deze culturele en informatieve programma's.
Allereerst is het van groot belang dat de buitenwereld, en dus ook Nederland, op de hoogte blijft van de ontwikkelingen in BiH en voormalig Joegoslavië. Terwijl dertigers er nog heen gingen op vakantie zijn mensen van 25 al niet meer bewust van het land behalve dat er een oorlog is geweest.
Dit enorme verschil, binnen een à twee generaties, kan tot gevolg hebben dat nadat de toekomstige generaties opgegroeid zijn, er in het geheel geen band meer bestaat met voormalig Joegoslavië, dit terwijl het land 10 jaar geleden dus nog een toeristenparadijs was.
De gevolgen hiervan zijn verstrekkend voor de mensen in voormalig Joegoslavië en voor de mens in het algemeen. Mede door de Buitenpost activiteiten ontstaan er weer intermenselijke contacten en wordt gewerkt aan een nieuwe, volledige integratie van voormalig Joegoslavië met de rest van Europa.
Waar er voorheen een ijzeren gordijn bestond die sterk in stand gehouden werd door de politiek van de twee kanten, is er nu een wazig gordijn dat dikker wordt naarmate de mensen zich van elkaar afkeren en dunner wordt naarmate de mensen er zich in intereseren. Er is hier in feite een mogelijkheid voor de mensen om dit Europees probleem op te lossen, in tegenstelling tot de vorige Europese scheiding die in de hand gehouden werd door de politiek van de macht.
In die zin is het werk van de Buitenpost een bescheiden aanvulling aan het proces tot herintegratie van Europa met zichzelf. Bovendien wordt, door het gebruik van bescheidenheid, een realistische mogelijkheid geboden waarin mensen zichzelf terug kunnen vinden.
De relevantie hiervan is alleen bij mensen aanwezig die dit inzien. Het bewustzijn van deze inzichten is een van de speerpunten van het beleid van de Buitenpost.

Jaar overzicht

Kosten		Totaal	Budgetten 	Verschil
			gebasseerd 
			op inkomsten 
		
1. accomodatie	  5139.40    5469.31	+    329.91
2. organisatie	  5516.85    6027.-	+    510.15
3. registratie		-	-	-
4. reiskosten	  3345.28    3397.-	+     51.72
5. projectkosten   351.94	-	-    351.94
    a Isuzu	   334.-      350.-	+     16.-
    b Transport	   710.60    1000.-	+    289.40
    c Troitsa	  3268.05    4251.-	+    982.95
    d Batleika	  5433.44    5513.42	+     79.98
    e SDO	  4799.33    5500.-	+    700.67
    f CWON 04		   14.000.-	+ 14.000.-
6. medewerkers	  5164.50    3925.-	-   1239.-

Totaal		 34063.39   49432.84       15369.84

(0.39 ct verschil)

De eerste conclusie is dat het mogelijk is een uitgebreid programma te organiseren met een zeer beperkt budget. De Buitenpost ontving dit jaar alleen ondersteuning voor haar organisatiekosten van het Eindhovens Vredesburo. De andere donaties worden volledig in beslag genomen door de projecten, waarvoor de donaties bestemd waren.
Echter, indien de Buitenpost haar organisatiekosten niet rechtstreeks gedoneerd krijgt maar deze moet verdienen door middel van werk of in de bugetten van de verschillende projecten moet gaan verwerken, zoals steeds vaker door de fondsen wordt voorgesteld, zal zich een andere situatie voor gaan doen. Namelijk, of de Buitenpost kan zich niet volledig concentreren op haar werk in de doel gebieden (omdat het aan het werken is geld om voor de organisatie te verdienen), of de Buitenpost moet bij ieder project dat het ondersteunt haar machtswoord uitspreken zodat de organisatie voldoende inkomsten heeft te bestaan.

Beide oplossing zijn ons inziens een zwaktebod, en deze handelswijze stimuleerd de verwarring binnen de toch al labiele situatie waarin het moet werken. Zeker gezien het bescheiden budget waarmee de Buitenpost kan werken, lijkt het ons van groot belang dat kleine implimenterende organisatie zoals de Buitenpost steun krijgen van grote donatoren en fondsen, om hun werk naar behoren en met volle overtuiging en aandacht te kunnen uitvoeren.

Hierbij moet in ogenschouw genomen worden dat vele organisaties inmiddels Bosnie Hercegovina verlaten. Er wacht de humanitaire organisaties andere problemen in andere delen van de Balkan en de wereld. Het effect van dit vertrek zal bijzonder groot zijn in Bosnie Hercegovina. Daarom is het van groot belang dat ondersteunende organisaties die zich richten op zelfwerkzaamheid en zelfinitiatief, de mogelijkheid krijgen hun werk in BiH voort te zetten. Indien dit niet mogelijk is zal slechts een klein deel van de bevolking, op zeer egocentrische wijze, kunnen blijven profiteren van de inzet en investeringen die de internationale gemeenschap de afgelopen jaren heeft gedaan.

Een tweede conclusie is dat de Buitenpost, en andere ondersteunende organisaties, de tijd moet en krijgen zich op andere delen van BiH te richten. Nu, nog steeds, gaat de grootste stroom hulp naar Sarajevo. Deze stad is inmiddels 'over de oorlog heen'. Slechts de lokale politici, door de woordvoerder van de hoge afgevaardigde van de EU als frustrerend bestempeld, wijzen nog op de situatie van vier jaar geleden. Maar de rest van het land is nog immer is een zeer slechte staat. De gewone mensen praten bijna niet meer over de nationaliteiten en bijbehorende problemen. Zij allen zoeken dramatisch naar mogelijkheden hun leven weer op te bouwen, zij zoeken naar werk en respect voor het werk dat zij verrichten doen. Alleen dat kan hen een toekomstbeeld geven waar zij voor willen werken. De Buitenpost heeft de intentie deze opdracht op zich te nemen en vraagt directe, practische en volle steun vanuit de wereld voor deze taak.

De Buitenpost heeft om deze reden besloten een kantoor te openen in Banja Luka. De activiteiten zoals de afgelopen jaren georganiseerd kregen in Sarajevo beperkte feedback, vanwege het grote aantal andere activiteiten dat hier plaats vindt, en de bijbehorende enorme verwachtingen van de lokale bevolking. In Banja Luka zullen de Buitenpost activiteiten veel meer directe impact hebben op de gemeenschap en daardoor ook meer steun ontvangen uit de gemeenschap. De Buitenpost kan dit doen terwijl zij een kantoor open houdt in Sarajevo.

De aanbeveling in deze is dat fondsen en donateurs opgeroepen worden ontwikkelingen zoals hierboven geschetst, te te stimuleren en dat organisaties met lage overheadkosten en een grote output ondersteund worden. Zodat het werk van de humanitaire organisaties een even grote impact zullen hebben op de lokale situatie dan dat deze hebben op de 'thuis' situatie van de betreffende donatoren.

Wij wensen U het allerbeste,

Buitenpost Sarajevo
Martin S. Past
12 - 1999