[Menu] [dDH]

Kosova en Nederland 1999
Speech van Adrienne van Melle-Hermans
(Vrouwen voor Vrede)

Zoals uitgesproken op zaterdag 10 april 1999, tijdens de demonstratie op de Dam in Amsterdam

'Vrouwen voor Vrede'

Waarom staan wij hier?
Als initiatiefgroep hebben wij geprobeerd om dit te verwoorden in de verklaring die aan het begin van de manifestatie werd voorgelezen. Namelijk, wij staan hier om onze ontzetting en afschuw duidelijk te maken over het grote aantal oorlogsslachtoffers. En om uiting te geven aan ons verzet tegen de NAVO-bombardementen en tegen het overige oorlogsgeweld in dit conflict.

Als Vrouwen voor Vrede, in deze enkele minuten spreektijd, nog kort aandacht voor een ander aspect:

Het waren niet de politici die dit, in Kosovo al lang dreigende conflict, ernstig namen. Hier waren immers geen economische belangen, zoals bijv. olie, in het geding. Verschillende vredesgroepen zagen deze onderlinge conflicten wel als bedreiging voor de vrede. Daarom waren zij in Kosovo al lange tijd aanwezig om te proberen bruggen te slaan tussen leden van de Albanese en Servische bevolkingsgroep om de lokale vredes- en mensenrechten groeperingen in Kosovo te ondersteunen. Dit gebeurde o.a. door bemiddelings- en verzoeningswerk. Verder door het organiseren van trainingen in actieve geweldloosheid. Wij weten dat dergelijke pogingen dikwijls worden afgedaan als naief.

In het huidige conflict probeert de NAVO vrede af te dwingen met bombardementen, en dat ook nog onder het voorwendsel hiermee een humanitaire ramp te voorkomen.

In het verleden leek het naïef om te veronderstellen dat ooit een mentaliteitsverandering tot stand zou kunnen komen met betrekking tot onrechtvaardige en onderdrukkende structuren als bijv. slavernij, kolonialisme en apartheid. Toch is door grote inzet van o.a. mensenrechten- en vredesorganisaties, op dit gebied iets bereikt.

Op het gebied van het oplossen van conflicten wordt nog steeds snel gegrepen naar oorlogsgeweld. Militairen worden opgeleid om tegenstanders te doden. Legers worden hiertoe uitgerust met vernietigingswapens.

In de vredesbeweging is in samenspraak met de Nederlandse Hogeschool een leerplan ontwikkeld voor het opzetten van een post-HBO opleiding tot professionele burgervredesteam-werkers. De uitrusting van deze burgervredesteams bestaat niet uit wapens, maar o.a. uit kennis en vaardigheden om al onpartijdig team te kunnen bemiddelen in conflicten. Bijv. tussen etnische groepen en bij voorkeur voordat deze onderlinge tegenstellingen zijn ge-escaleerd tot gewapende conflicten.

Velen zullen ook dit een naief idee vinden. Toch heeft de regering van de Duitse Bondsrepubliek kort geleden een groot bedrag voor een dergelijke opleiding beschikbaar gesteld aan de Duitse vredeskoepel 'Forum Burgervredes Dienst'. De overtuiging o.a. van Vrouwen voor Vrede is dat regeringen eerder geld aan dergelijke vredesinitiatieven hadden moeten besteden. Bijv. vanuit het enorme budget dat nu van ons belastinggeld wordt uitgegeven aan uitermate dodelijke en dure wapens. Dan hadden op grotere schaal conflictbemiddelingspogingen in Kosovo kunnen worden ondernomen. Die meer resultaat hadden opgeleverd.

Als Vrouwen voor Vrede onderhouden we al verschillende jaren contacten met vrouwenvredesgroepen in Kosovo. Op 29 maart kwam een email bericht van zo'n vrouwenvredesgroep in Pristina.
De Albanese en Servische leden van deze groep [...] hebben zich gezamenlijk verschanst in een aantal huizen. Zij berichtten over een afspraak die zij maakten om op te komen voor elkaars veiligheid. Namelijk als de UCK een van de huizen binnendringt laten de Albanese vrouwen zich zien. Zijn het Servische strijdkrachten, dan komen de Servische vrouwen naar voren. Dit zijn kleine, niet spectaculaire initiatieven, maar die er wel toe bijdragen dat het aantal slachtoffers een beide zijden niet nog groter wordt.

Van een vredesgroep uit Vojvodina (Servië) kwam een oproep met onder meer de volgende inhoud (ik citeer): "Tijdens de oorlog in voormalig Joegoslavie hebben wij ons sterk verzet tegen het beschieten van Vukovar, Sarajevo en andere steden in Kroatie en Bosnie Herzegowina. Sedert het uitbreken van het Kosovo conflict zetten wij ons in voor een vreedzame oplossing van de conflicten, waarbij de mensenrechten van de Kosovo Albanezen en van de andere inwoners van Kosovo worden gerespecteerd. Bommen en raketten brengen geen vrede, maar zaaien dood, vernietiging en de wens om wraak te nemen. Daarom vragen wij dat onmiddellijk wordt gestopt met het bombarderen van de Federale Republiek Joegoslavie, dat alle oorlogvoerende partijen afzien van geweld, en door onderhandelingen, komen tot een duurzame en rechtvaardige oplossing van het Servisch-Albanese conflict. Wij zijn blij dat vredesvrienden in Nederland met hun activiteiten ons standpunt ondersteunen." [Einde citaat]

Ten slotte nogmaals: Waarom staan wij hier?
Ook om elkaar aan te moedigen, om ons te verzetten tegen deze oorlog, door het nemen van vreedzame initiatieven. Bijvoorbeeld, door het bestoken van ministers en Tweede kamerleden. Door de publieke opinie te bewerken met het schrijven van ingezonden brieven in dagbladen. Wat Vrouwen voor Vrede betreft willen we met deze demonstratie van verzet ook enigszins voldoen aan de verwachtingen die vredesgroepen in Joegoslavie hebben van de Nederlandse vredesbeweging, zoals bleek uit het voorgelezen bericht uit Vojvodina.

menu | dDH