Europese tour tegen kernenergie 24 april - 23 mei

Onderweg tussen windmolens en kerncentrales

Van Avignonet naar Saintes

Bonjour, het heeft even geduurd door alle drukte, het gereis, slaaptekort, computergedoe etc. om een nieuw verslagje te schrijven, maar bij deze dan weer een stuk. Het dagelijks reizen, demonstreren, te weinig slapen eist ook af en toe zijn tol met wat onderlinge spanningen en irritaties. Toch lukt het de sfeer goed te houden.

De technische ondersteuning van Theaterstraat met de podiumwagen en vervoer- en ondersteuningsbus en het lekkere en gezonde (vegetarische en biologische) eten van Rampenplan dragen daar aan bij. De afgelopen dagen zijn we zowel op positieve-, als negatieve plekken geweest.

6 mei

6 mei deed de karavaan Aude aan. Daar was een debat georganiseerd over duurzame energie, de noodzaak van besparing en de mogelijkheden en noodzaak om te investeren in duurzame energie om een uitstap uit de kernenergie mogelijk te maken. De vele voorbeelden uit de truck van de Zwitserse groep Ader zorgden daarbij voor verdere illustratie.

Later bleek dat ook in dit stadje problemen zijn rondom de mogelijkheden van duurzame energie; er mogen geen zonnecollectoren op de daken aangebracht worden, vanwege het stadsbeeld. Dat is wel voorstelbaar bij historische stadsgezichten, maar zo in het algemeen gesteld wel erg ver doorgevoerd. Een stad als Freiburg (Duitsland) laat zien, dat ook op historische monumentale gebouwen zonnecollectoren plaatsbaar zijn zonder het historisch stadsgezicht te schaden.

S´Middags vertrokken we naar een van de windmolenparken in deze omgeving; Avignonet. Onderweg waren we er al een aantal gepasseerd. Toch waren dit eigenlijk de eerste wat grotere windmolenparken die we onderweg hebben gezien. Verder zie je onderweg alleen de roestige ijzeren windmolentjes om water voor het vee op te pompen.
Om het gebrek aan investering in duurzame energie door de franse overheid te illustreren werd een slapende "president Chirac" neergezet met een op 5 over 12 staande atoomwekker.
Ja 5 over 12 niet 5 voor 12. Eigenlijk is het waarschijnlijk al tien over 1 of 3 uur of..?

Wat moet je ervan zeggen. Er is al zoveel kernafval geproduceerd, waar zoveel generaties na ons mee van doen krijgen. Je wordt er soms moedeloos van als je erover nadenkt. En toch zit er niets anders op te proberen verdere nucleaire vervuiling te voorkomen. Niets doen en het hoofd laten hangen levert in ieder geval niets op.

s`Avonds was er in Castelnaudary de voorstelling "Tsjernobyl Now" met discussie en debat na.
Gedurende de avond schrokken we ons rot, want de truck met duurzaamheidstentoonstelling rolde de helling af en ging net niet op z´n kant. De truck was 10 dagen voor de start van de Tour nog gekeurd, maar er bleek toch iets loos met het remsysteem.

7 mei

We vertrokken naar Agen, waar de deelnemers aan de Tour waren uitgenodigd door de loco-burgemeester van de rood/groene coalitie in de gemeente. De loco-burgemeester, lid van de Groenen en o.a. verantwoordelijk voor het milieu-beleid van Agen, gaf wat uitleg over de moeilijke coalitie verhoudingen met de Parti Socialiste rondom kernenergie. De Groenen zijn tegen, de PS voor kernenergie. Wel heeft de PS zich uitgesproken tegen de nieuwe EPR (European Pressurized Reactor)op dit moment. Of ze dit standpunt ook in de toekomst handhaven blijft gezien hun eerdere standpunten rond kernenergie wel de vraag. Verkiezingen voorbij, beloftes vergeten.....
Vanuit de deelnemers aan de Tour werd verslag gedaan over de tocht tot nu toe en de doelstellingen.

Ook werd gesteld, dat er weinig reden was voor jaloezie op de loco-burgemeester, die ook verantwoordelijk is voor de drinkwatervoorziening van Agen; en dat met de kerncentrale Golfech op zo´n 25 km bovenstrooms voor de stad. Toch wordt er niet dagelijks gecontroleerd op radioactieve vervuiling, een van de belangrijke eisen van de plaatselijke milieu- en anti-kernenergiegroepen. Ook werd het voorstel gedaan om naast het typisch franse ville fleury (bloemenstad) de aanduiding ville renouvelables (duurzame stad) in te voeren. De loco-burgemeester heeft toegezegd zich daarvoor te willen inzetten.
We hebben de loco als "Marianne pour Sortir du nucleaire" laten poseren. Mocht hij later gaan kruipen voor het behoud van een coalitie, kunnen ze z´n geheugen nog eens opfrissen.

Daarna gingen we even buiten de stad naar een groepje Maisons Autonome (autonome huizen), waar we de nacht konden doorbrengen. Deze huizen hebben zich niet op het EDF-net laten aansluiten, maar zorgen met zonnecollectoren, isolatie en besparing ervoor onafhankelijk te blijven van de atoomstroom van EDF.
Daarnaast is deze groep bezig met biologische landbouw en een coöperatie voor de verkoop daarvan.
s´Avonds hoorden we gelukkig dat de schade aan de Ader-truck meeviel en ze de tocht verder kunnen zetten.

8 mei

De karavaan ging richting de kerncentrale Golfech even buiten Agen voor een demonstratie met de plaatselijke groepen.
De opkomst was redelijk; zo´n 300 mensen. De laatste grote demonstratie tegen Golfech was zo´n 2 jaar geleden in het 50 km verderop gelegen Toulouse. Terwijl er een jarenlang breed verzet in deze streek is geweest met vaak duizenden deelnemers voordat de centrale begon te draaien eind tachtiger jaren.
Ook waren er in het verleden terreinbezettingen en is een van de koeltorens tweemaal door activisten beklommen om spandoeken uit te hangen. De laatste jaren is door gebrek aan resultaten de teleurstelling toegenomen en het verzet verminderd. Een kleine groep zet de strijd echter nog steeds voort en volgt de centrale op de voet, o.a. door het doen van eigen metingen naar radioactieve vervuiling. Een van de doelen van de Tour is ook het steunen en hopelijk versterken van plaatselijke groepen. Daarover was de plaatselijke groep positief en ook over de opkomst bij deze demonstratie voor de poort. Het gebruikelijke programma van sprekers, muziek, straattheater vanuit de Tour. Een heel sterk beeld werd door de plaatselijke groep neergezet door een baby te laten rondkruipen binnen een cirkel van 58 blikken kernafval met daarop de namen van de 58 franse kerncentrales (zolang het de baby beviel natuurlijk, met pa in de buurt) De 58 blikken werden even later door een aantal peuters omver gegooid en de baby zodoende "bevrijdt".

Hierna was in het 2 km verderop gelegen Valence d´Agen een manifestatie. De centrale staat bijna in het dorp.
Omdat het vandaag ook een dag tegen het gentech-voedsel is, was er naast anti-kernenergie veel aandacht hiervoor. De Confederation Paysanne (in NL bekend geworden door de sloop van een McDonalds en het rooien van gentech gewassen door hun voorzitter Josee Bove) is overigens ook een lidorganisatie van het netwerk Sortir de Nucleaire.
s´Avonds sliepen we opnieuw in de Maisons Autonome.

9 mei

Vanuit de omgeving van Agen ging de karavaan naar het laser Megajoule-project in le Barp. Dit is de plek waar het Franse militaire apparaat met computersimulaties werkt aan de verfijning van hun kernwapenarsenaal en het onderzoek naar Franse mini-nukes. Nadat steeds meer landen atoomproeven onacceptabel begonnen te vinden en binnen de VN de steun voor het Test Ban Treaty toenam deed Frankrijk nog een laatste serie testen in 85/86 op Muroroa.

De eerste Franse atoomproeven vonden in plaats in de toenmalige kolonie Algerije in de jaren 60. Eerst bovengronds, later ondergronds. Na de bloedige onafhankelijkheidsstrijd van de Algerijnen werd naar een andere kolonie uitgeweken; Frans Polynesie. Ook daar werd gestart met bovengrondse testen.
Later ondergronds, na protest van zowel inwoners daar als in andere landen, vredes- en milieu-organisaties zoals Movement de la Paix, Greenpeace en van staten als Australië en Nieuw Zeeland.

De meer dan 150 atoomproeven op Muroroa en een andere atol hebben gezorgd voor een enorme radio-actieve vervuiling met gevolgen voor de gezondheid zoals kanker, huidaandoeningen, genetische afwijkingen enz.
Ook is er sprake van een maatschappelijke ontwrichting van het voorheen zelfvoorzienend Frans Polynesie door de toename van loonarbeid en consumptie.
De Polynesiërs zullen nog lang de rekening betalen voor de Franse kernwapengrandeur. Positief dus dat simulatie-centrum in Le Barp.Tja in dat opzicht wel, maar werken aan verdere verfijning van het kernwapenarsenaal blijft het voorbereiden van oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid. Sluiten die tent, was dan ook de eis van de ongeveer 400 demonstranten voor de poort van deze militaire locatie. Verschillende sprekers gingen in op de Franse kernwapenpolitiek en de onwil om zich te houden aan de uitspraak van het Internationaal Gerechtshof en bepalingen van het Non Proliferatie Verdrag om te komen tot nucleaire ontwapening.

De opstelling van Frankrijk (en de andere 4 officielekernwapenstaten, VS, Rusland, Groot Britannie en China) heeft al gezorgd voor een verdere verspreiding van kernwapens naar Israel, India, Pakistan en het streven ernaar van drempellanden als Noord-Korea en Iran.
Frankrijk heeft daar door de levering van nucleaire technologie aan landen als Iran en Irak sterk aan bijgedragen. Zoals, door de Urenco-affaire van de Pakistaanse kerngeleerde Khan, voor Nederland nog eens duidelijk werd dat de scheiding tussen "civiele" en militaire kerntechnologie een mythe is.

Na de demonstratie vertrokken we naar Bordeaux, waar de nacht in een jeugdherberg werd doorgebracht.

10 mei

Bordeaux is een mooie stad. Er zouden alleen niet zoveel kernafvaltransporten doorheen moeten rijden.
Ja dwars door deze miljoenenstad rijdt ongeveer eens in de 4 a 6 weken een trein met o.a. hoogradioactief afval van de kerncentrale in Blayais naar de opwerkingsfabriek in Marcoule, waar we vorige week voor de poort stonden. De plaatselijke groep protesteert hier regelmatig tegen en heeft eenmaal zo´n transport voor een halfuur geblokkeerd. In de namiddag gingen we naar het centraal gelegen station St. Jean, waar de castortrein enige tijd stopt gedurende een transport. Het franse spoorbedrijf SNCF had toevallig deze week een hoek ingericht voor PR onder het motto J´aime le train. Nog los van de atoomstroom waarop de SNCF rijdt, is dat met deze achtergrond natuurlijk een wat eenzijdig positief beeld. Tijd om ook de andere kant van de medaille te belichten.

Zo´n 50 demonstranten, deels in witte "stralingspakken" met mondkapjes, 2 magere Heinen gingen het station binnen en begonnen enthousiast overal stickers te plakken met de tekst " certificie pro-nucleaire" (gecertificeerd pro nucleair) Een olievat met radioactief teken werd binnengereden en enthousiast betrommeld, flyers over de atoomtransporten uitgedeeld. Ondertussen liep een persiflage PR dame van de SNCF rond om de "J´aime le train" campagne te adbusten.

Na enige tijd ging een sirene en volgde een die-in. Aan de voorkant van het station zorgde de theaterstratus voor muzikale ondersteuning. Vanuit de reizigers was veel interesse in de folders en de reacties in het algemeen positief. De gendarmerie hield zich afzijdig.

Na een dik uur vertrokken we in demonstratie de stad weer in Ook in Nederland waar veel mensen de trein nemen uit milieu-overwegingen rijdt de NS overigens voor een deel op (uit Frankrijk geïmporteerde) atoomstroom. Ook deze nacht sliepen we in de jeugdherberg van Bordeaux.

s´Nachts werd in de wijk rond het station nog een "officiële" brief verspreid. Erg gelijkend op overheidspost, waarin de bewoners bericht kregen dat er een lekkage had plaatsgevonden tijdens een kernafvaltransport. De bewoners werden opgeroepen met de EDF te bellen, wat volgens de krant ook veelvuldig is gebeurd. De EDF heeft met een rechtzaak tegen Sortir de Nucleaire gedreigd. Die wijzen de verantwoordelijkheid hiervoor echter af en stellen dat de EDF dit soort akties over zichzelf afroept met deze kernafvaltransporten.

11 mei

Vanuit Bordeaux gingen we naar het plaatsje St. Yvan waar het overlaadstation is en het radioactief afval van de vrachtwagens wordt overgeladen op de trein. Daarna door naar de kerncentrale van Blayais.
Plaatselijke activisten vertelden dat een Nederlands baggerbedrijf bij de aanleg betrokken is geweest met het uitgraven van de riviermonding en het leggen van de fundamenten. (Bij gebrek aan een goede en betaalbare internetverbinding lukt het nu niet uit te zoeken welke, maar waarschijnlijk Boskalis of Ballast Nedam).

Blayais kwam verder in december 1999 in het nieuws, omdat bij overstromingen grote veiligheidsrisico´s ontstonden. Omdat er maar een toegangspoort naar de centrale is, was er wat meer gendarmerie aanwezig dan bij eerdere demonstraties.
Zij hielden zich grotendeels afzijdig en regelden en controleerden voornamelijk het verkeer. Even ontstond er wat commotie toen een magere Hein het betonnen toegangsbord van de centrale beklom. De gendarmerie wilde dat niet, ´voor de eigen veiligheid van de persoon´ was het verhaal, maar het was niet zo´n mooi plaatje voor de EDF leek meer de reden. Een gendarme klom ook omhoog, maar door de aandacht van het publiek en (eigen) media zag hij er al snel vanaf verder iets te doen. Door de demonstratie ontstond al snel een kleine file van in- en uitrijdend werkverkeer, waardoor het flyers uitdelen aan het personeel gemakkelijk ging.

Vanuit Blayais reden we naar Saintes. Hier was een korte spandoekactie bij een bij het militaire vliegveld geplaatste Mirage (Frans gevechtsvliegtuig).
Daarna gingen we door naar het vlakbij gelegen plaatsje St. Sauvan, waar de mensen van Ader hun duurzaamheidstentoonstelling gepresenteerd hadden aan de leerlingen van de plaatselijke basisschool.

s´Avonds was er op het schoolplein muziek van Stop Bure en een groep; Lambric (regenworm).
De plaatselijke groep ACDN (Action des Citoyens pour Desarmement Nucleaire, burgeractie voor nucleaire ontwapening) presenteerde zichzelf en het programma voor morgen. Het ACDN is een van de weinige Franse groepen die zich sterk maakt voor nucleaire ontwapening.
Het tourgezelschap en het publiek kreeg vervolgens de video´s te zien die tot nu toe door Trojan TV onderweg zijn gemaakt. En die nu ook op de website ddh.nl te zien zijn. Iedereen was er erg enthousiast over.
We sliepen even verderop in een vakantiekamp voor kinderen.

12 mei

Vandaag waren we de hele dag in Saintes. Saintes is een van de weinige steden in Frankrijk die zich bij het Abolition-netwerk heeft aangesloten en waar een vredesvlam brandt.
De dag werd gevuld met sprekers, muziek, debat en een demonstratie. Ook was er een ontmoeting met de vice Conseil General (regiobestuurder), waarbij de doelen van de Tour en ACDN onder de aandacht werden gebracht. Goed voor nu weer even genoeg. Morgen is het weer vroeg dag en reizen we richting kerncentrale Civaux en Poitiers.

Onderweg naar Bretagne,
een regio van overwinning en hoop

13 mei Civaux, Poitiers

Vanuit Saintes vertrokken we s´ochtends vroeg naar Civaux, waar vlak buiten het dorpje de gelijknamige kerncentrale staat. Dit is de meest recent gebouwde kerncentrale en deze draait nu zo´n 6 jaar.
Van het dorpje ging het in demonstratie naar de hoofdpoort, met een korte stop bij een van de andere toegangen.
Onderweg passeerden 2 auto´s van de bloedbank die bloed hadden afgenomen van de werknemers van de centrale... Een aparte plek voor bloeddonaties. Zou het kunnen zijn dat er een andere interesse is; de "kwaliteit" van het bloed van werknemers in de nucleaire industrie?

Bij de hoofdpoort lag een grote parkeerplaats buiten het hek en een wat kleinere binnen het hek. Onder de ruitenwissers werd het speciaal voor werknemers geschreven flyertje gestopt. Met o.a. de vraag of ze hun medisch dossier konden inzien en een antwoordnummer. Aan in- of uitkomend verkeer konden we niet veel flyers kwijt, omdat dat via een andere poort werd geleid.
In de speeches was duidelijk; Civaux moet de laatste centrale blijven, dus geen EPR. En Civaux en de andere 57 centrales moeten z.s.m. dicht.

Vanuit Civaux ging het later naar het nabijgelegen Poitiers, voor een manifestatie en een demonstratie door de stad naar het gemeentehuis. Aldaar waren de deelnemers aan de Tour en de aanwezige lokale demonstranten uitgenodigd voor een receptie bij de loco-burgemeester. Ook hier is er een rood-groene coalitie van Parti Socialiste en les Verts. De uitnodiging was opnieuw afkomstig van les Verts en van de PS hebben we niemand gezien. Hoewel de Groenen in Frankrijk consequent tegen kernenergie zijn, kregen de lokale bestuurders wel kritische vragen over hun samenwerking met de PS, tijdens de presentatie op het stadhuis.
Wat als de PS uiteindelijk toch akkoord gaat met de EPR?

Er zijn ondertussen ook wel wat irritaties geweest tussen deelnemers aan de Tour en demonstranten van lokale groepen Groenen die, soms zonder verdere inhoudelijke boodschap over "le nucleaire" maar met een hoeveelheid groene vlaggen, een demonstratie haast kapen.
De Tour wil geen verkiezingstocht voor de Groenen zijn, niet met partijpolitiek bezig zijn, maar een inhoudelijk verhaal neerzetten over energiepolitiek.
De nacht brachten we door in de jeugdherberg van Poitiers.

14 mei Le Carnet, Redon

We vertrokken rond half 8 voor een tocht van zo´n 200 km naar een locatie Le Carnet, vlakbij St. Naizaire.
Hier had de EDF eind jaren 70 een kerncentrale gepland, maar na jaren van verzet werd het plan in 1996 ingetrokken. Een brede coalitie van anti-kernenergie-, natuur- en milieuorganisaties en bezorgde burgers hielden jarenlang betogingen en acties. Eenmaal werd er zelfs een menselijke keten gevormd met 15.000 deelnemers.

De strijd tegen kernenergie heeft hier in Bretagne een aantal maal overwinningen opgeleverd, in Carnet, en in Plogoff waar geplande kerncentrales niet gebouwd zijn en met de sluiting van de kerncentrale Brennilis. De Bretonse strijd voor meer autonomie en tegen de centrale politiek van Parijs speelde hierbij ook een rol.

Plekken van overwinning en hoop voor de toekomst

s´Avonds was er een grote manifestatie in Redon om de Tour te ontvangen. Zo´n 2000 mensen vormden een menselijk spandoek met de letters "SORTON" (verlaat). Een van de symbolen van anti-nucleair Frankrijk is de oermens met de tekst "Sortons le nucleaire". In totaal waren er zo´n 2500 manifestanten op de been. Samen met de start in Fessenheim (waar veel Duitsers aan deelnamen) was dit de best bezochte manifestatie.

Onder de soms wat teleurgestelde deelnemers aan de Tour over de opkomst bij demonstraties en manifestaties op eerdere plekken, heerste de stemming, dat de Fransen wel wat van de "Bretonnen" kunnen leren.
Bretagne heeft dus geen werkende kerncentrales meer, maar het is niet nucleair vrij. Op een uiterst afgelegen puntje ligt de marinebasis Ile Longue, waar het merendeel van de Franse nucleaire duikboten met kernbewapening zijn thuisbasis heeft. Daar zullen we morgen naartoe gaan.

 
_____
menu | dDH