'Schone Kleren' binnen eigen gemeente

Maatschappelijk verantwoord ondernemen

3 mei 2001 - De Schone Kleren Kampagne (SKK) voert samen met een groot aantal organisaties een lobby voor invoering van bindende regelgeving op het gebied van arbeidswetgeving en milieu voor Nederlandse bedrijven die internationaal opereren. Zolang deze wetgeving ontbreekt pleit de campagne voor de invoering van een gedragscode die moet garanderen dat kleding wereldwijd onder eerlijke en milieuvriendelijke omstandigheden gemaakt wordt. De Schone Kleren Kampagne roept lokale politici op om zich binnen de eigen gemeente hard te maken voor arbeidsrechten en milieu.

Schone Kleren Kampagne

De kledingindustrie is een sprekend voorbeeld van de noodzaak van wetgeving die de verantwoordelijkheid van bedrijven vastlegt. Productie van kleding vindt vaak onder beroerde omstandigheden plaats: gedwongen arbeid, onderdrukking van vakbonden, lage lonen, ongezonde werkomgeving en overwerk zonder uitbetaling. Ook is de productie van kleding en de daarvoor benodigde grondstoffen vaak belastend voor het milieu. In afwezigheid van bindende internationale regulering heeft de Schone Kleren Kampagne de afgelopen jaren nationaal en internationaal actie gevoerd om consumenten op te roepen deze wantoestanden bij bedrijven aan te kaarten.

Fair Wear

Met het bedrijfsleven onderhandelt de Schone Kleren Kampagne over de invoering van een modelgedragscode voor alle kledingbedrijven in Nederland en over onafhankelijke controle op naleving. Dit heeft geresulteerd in de oprichting van de Stichting Eerlijk Handels Handvest (EHH) waarin enerzijds maatschappelijke organisaties en vakbonden vertegenwoordigd zijn en anderzijds de branche-organisaties van de kledingsector zitting hebben.
De stichting EHH heeft als doel een winkelkeurmerk te ontwikkelen, het zogenaamde Fair Wear keurmerk, dat acceptabele arbeidsomstandigheden in de productielanden moet garanderen. De arbeidsnormen die minimaal moeten worden gerespecteerd om voor het keurmerk in aanmerking te komen zijn vastgelegd in de modelgedragscode. Deze normen zijn gebaseerd op fundamentele ILO conventies zoals recht op een leefbaar loon, geen dwangarbeid en recht op organisatie en collectieve onderhandelingen. Het controlesysteem wordt op dit moment uitgewerkt door de Stichting EHH. Bedrijven kunnen zich al wel aanmelden bij de stichting EHH en zich voorbereiden op het voeren van het keurmerk.

Kleding en milieu

Op milieugebied kleven er een groot aantal bezwaren aan de productie van kleding. Voor de productie van katoen, de belangrijkste grondstof voor kleding, wordt intensief gebruik gemaakt van kunstmest en chemische bestrijdingsmiddelen. Dit is schadelijk voor het milieu - uitputting van de bodem en verontreiniging van grond- en oppervlaktewater - en voor de gezondheid van katoenboeren en hun directe omgeving, die vaak onbeschermd met schadelijke bestrijdingsmiddelen werken. Ook de verdere verwerking tot kleding brengt milieu- en gezondheidsrisico's met zich mee door het gebruik van tal van schadelijke chemicaliën. Om de milieubelasting van kledingproductie terug te dringen voeren de Alternatieve Konsumenten Bond (AKB) en Stichting Natuur en Milieu (SNM) campagne voor omschakeling naar biologische katoen als grondstof voor kleding.

De rol van de overheid

Als partij bij internationale verdragen op het gebied van arbeids- en mensenrechten en milieu, is de overheid verplicht om ervoor te zorgen dat bedrijven deze verdragen naleven. Dat vereist een actieve rol van de overheid: als wet- en regelgever, als eindverantwoordelijke voor het toezicht op de uitvoering, en als 'voorbeeldconsument'. Verder moet de overheid het recht van burgers en consumenten op informatie waarborgen. Het Ministerie van VROM heeft kleding uitgeroepen tot één van de speerpunten voor het duurzame consumptiebeleid. Met brancheorganisaties in de kleding- en textielsector en maatschappelijke organisaties (AKB en SNM) is een 'ketenoverleg'gevormd die een meerjarenprogramma heeft opgesteld om de milieubelasting van kleding en textiel terug te dringen. Op dit moment is een intentieverklaring in voorbereiding waarin afspraken worden gemaakt over omschakeling naar minder milieubelastende grondstoffen, waaronder biologische katoen. Tot dusver is het duurzame consumptiebeleid van de overheid alleen gericht op milieufactoren. Sociale factoren zoals arbeidsrechten komen nog niet aan bod.

Wat verwacht de Schone Kleren Kampagne van lokale politici?

In de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van 2002 wil de Schone Kleren Kampagne aan lokale afdelingen van politieke partijen vragen om een standpunt in te nemen over maatschappelijk verantwoord ondernemen. Het verzoek is om hierover een paragraaf op te nemen in het verkiezingsprogramma. Ook kunnen lokale politici het thema schone en milieuvriendelijke kleding ter sprake brengen in andere gemeentes en op landelijke bijeenkomsten van hun partij. De campagne biedt de mogelijkheid om in de verkiezingscampagne gebruik te maken van schoon campagnemateriaal, bijvoorbeeld schone T-shirts. Deze zijn via de Schone Kleren Kampagne, mits op tijd aangevraagd, te verkrijgen.

Motie aanschaf van dienstkleding

De gemeente Amsterdam heeft in december 2000 een motie aangenomen betreffende de aankoop van dienstkleding zoals de brandweer of de gemeentelijke vervoersdienst en roept daarmee het College van Burgemeester en Wethouders op tot het nemen van maatregelen. Concreet komt dit er op neer dat in de toekomst bij de aanschaf van dienstkleding gelet wordt op de arbeidsomstandigheden waaronder de kleding gemaakt wordt en of er voldoende zorg wordt besteed aan het milieu.
Het is vaak gecompliceerd om te achterhalen waar en onder welke omstandigheden kleding wordt gemaakt. Zeker omdat het inkoopbeleid van gemeente tot gemeente nogal verschilt: sommige diensten zijn autonoom in hun aanbestedingen, bij andere wordt het centraal geregeld. Om inzicht te krijgen in de herkomst van dienstkleding en in het inkoopbeleid van gemeentes doet de Schone Kleren Kampagne op het moment onderzoek naar de herkomst van de dienstkleding die in Amsterdam door ambtenaren gedragen wordt. Dit onderzoek zal eind mei 2001 afgerond zijn. De campagne vraagt andere gemeentes om, in navolging van Amsterdam, een soortgelijke motie aan te nemen en daarmee kritisch te kijken naar het eigen inkoopbeleid van geuniformeerde diensten en inkooporganisaties tot bewust consumeren aan te moedigen.

---

Meer informatie:
Schone Kleren Kampagne / Christa de Bruin, tel (020) 41 22 785
E-mail: ccc@xs4all.nl, web: www.cleanclothes.org

 
_____
menu | dDH